(ژباړه)

له عایشې رضي الله عنها څخه روایت دی چې وایي: له رسول الله صلی الله علیه وسلم څخه مې په خپل کور کې واورېدل چې ویې فرمایل:

«اللَّهُمَّ مَنْ وَلِيَ مِنْ أمرِ أُمَّتِي شَيْئاً فَشَقَّ عَلَيْهِمْ فَاشْقُقْ عَلَيْهِ، وَمَنْ وَلِيَ مِنْ أمْرِ أُمَّتِي شيئًا فَرَفَقَ بِهِمْ فَارْفَقْ بِهِ»:

ژباړه: اې الله! چا چې زما د امت د چارو مسوولیت پر غاړه واخيست او له هغه (امت) سره یې سختي وکړه، نو له هغه سره سختي وکړه او چا چې زما د امت د چارو مسوولیت پر غاړه واخیست او له هغه (امت) سره یې نرمي وکړه، نو ته ورسره نرمي وکړه.

د رسول الله صلی الله علیه وسلم دغه دعا د هغو کسانو په حق کې ده، چې د مسلمانانو د چارو مسوولیت پر غاړه اخلي، هغه که په خاص ډول وي او یا په عام ډول. رسول الله صلی الله علیه وسلم د هغه حاکم په اړه د خیر دعا کړې، چې له مسلمانانو سره په مهربانۍ او زړه‌سوي چلند وکړي او د هغو حکامو په حق کې یې ښېرا کړې، چې له مسلمانانو سره سخت چلند کوي.

د (شَيْئاً) نکره کلمه د شرط په سیاق کې راغلې ده، ترڅو هر مسوولیت پکې شامل شي. علماوو ویلي چې نکره کلمه د شرط په سیاق کې عامه  معنا ورکوي؛ له همدې امله په دې دعا کې دغه لاندې مسوولیتونه هم شاملېږي لکه؛ په کور کې د سړي مسوولیت او د کور او بچیانو په اړه د ښځې مسوولیت، په مدرسه کې د مدیر مسوولیت، د زده کوونکي پر وړاندې د استاد مسوولیت او همدارنګه د رعیت پر وړاندې د حاکم مسوولیت. پر همدغه اساس د هر هغه مسلمان لپاره چې د مسلمانانو د چارو سرپرستي کوي، لازمه ده چې دغه حدیث د ځان لپاره الګوه ونیسي، له خپلو تر لاس لاندې کسانو سره په مهربانۍ چلند وکړي او له هغوی څخه داسې ساتنه وکړي، لکه څنګه یې چې حق دی.

نن ورځ مسلمانان په ګمراه او مزدورو حکامو ابتلاء شوي دي، چې د مسلمانانو له رضایت او غوښتنې پرته پر هغوی د ظلم او وحشت له لارې حکومت کوي، امت ته هېڅ پام نه کوي او ظلم ورباندې کوي. پر امت یې داسې استخباراتي سازمانونه ګومارلي دي، چې ان د بچیانو ساه‌ګانې یې شمېري، فعالیتونه یې کنټرولوي او په ورځني ژوند کې ورسره یو ځای دي.

دوی مسلمانان نیسي، شکنجه کوي یې او جزاوې ورکوي او ان د هغوی کورونو ته په ورتګ سره یې حرمت تر پښو لاندې کوي... ولې داسې ناوړه چلند کوي؟ هو، هغوی دغه کار د خپل قدرت او څوکیو د ساتلو لپاره کوي. دا هغه څوکۍ دي چې استعمارګرو کفارو د مسلمانانو د رښتیني حاکم (هغه خلیفه چې په امت کې په عدالت حکم کوي) تر له منځه وړلو وروسته دوی ته ډالۍ کړې دي.

اې ربه! د رسول الله صلی الله علیه وسلم پر منهج خلافت ژر را په برخه کړه، چې د مسلمانانو خپګان لرې کوي او د هغوی د مصیبتونو مخه نیسي. اې ربه! د خپل کریم نور په واسطه دغه ځمکه روښانه کړه! اللهم آمین آمین.

ژباړه: بهیر «ویاړ»