پنجشنبه, ۱۳ ربیع الاول ۱۴۴۵هـ| ۲۰۲۳/۰۹/۲۸م
ساعت: مدینه منوره
Menu
القائمة الرئيسية
القائمة الرئيسية

د نایجر د انقلاب لاملونه او پایلې

  • خپور شوی په سیاسي

(ژباړه)

پوښتنه:

د ۲۰۲۳م کال اګېسټ ۱۳مه، یکشنبه د نایجر د انقلاب مشرتابه وویل: «هغوی د ستر خیانت او زموږ د هېواد د نا امنه کولو په تور د نایجر د ولسمشر، محمد بازوم د محاکمې په لټه کې دي. د نایجر د انقلاب مشرتابه په خپلو خبرو کې بیاځلي د لوېدیځې افریقا پر هېوادونو د (اکواس) اقتصادي ډلې بندیزونه وغندل.» (سرچینه: الجزیره، ۲۰۲۳م، د اګېسټ ۱۴مه) د ۲۰۲۳م کال د جولای ۲۸مه د نایجر د ولسمشرۍ ساتنې امنیتي ځواک قومندان، جنرال عبدالرحمن تیچیاني، د نایجر په رسمي تلویزیون کې ځان د نایجر انتقالي رییس اعلان. د ده دغه اعلان دوې ورځې وروسته له هغه وشو چې په امنیتي ځواک او د ولسمشرۍ ساتنې ځواک کې یې عسکرو د دغه هېواد ولسمشر، محمد بازوم له واکه لرې او محاصره کړ. له دغې پېښې وروسته تیچاني «د هېواد د ملاتړ ملي شورا» تر نامه لاندې خپل شتون اعلان کړ. پوښته دا ده چې د دغه انقلاب پلان جوړونه کورنی عامل لري او د کورنیو اغېزناکو قدرتونو په کشمکشونه او سیالیو پورې اړه لري او که یې تر شا بهرني لاسونه دي او په نړیوالو چارو پورې اړه لري؟ بله پوښتنه دا ده چې پر خیانت د محمد بازوم تورنېدل څنګه پېژندل کېږي؛ په داسي حال کې چې زنداني شوی نه دی، بلکې له ځینو بهرنیو چارواکو سره په اړیکه کې شو؟

ځواب:

د اصلي مسلې د روښانه کېدو لپاره لاندي مسایل وړاندي کوو:

لومړی: د انقلاب لاملونه او ترسره کوونکي:

۱. الکولونیل میجورامادو عبدالرحمن چې نهه پوځیان ترې چاپېر وو او رسمي پوځي جامې یې پر تن وې، اعلان یې وکړ: «موږ د دفاع او امنیت ځواک یو چې د هېواد د ملاتړ ملي شورا کې راغونډ شوي یو او د هغه نظام د لرې کولو اقدام مو وکړ چې تاسو یې پېژنئ. د دغه نظام د لرې کولو لامل د ناامنۍغځېدل او د اقتصادي او ټولنیزو چارو کمزوی مدیریت دی. هغه له ټولو بهرنیو شریکانو وغوښتل چې مداخله ونه کړي او په ټولو سیمو کې يې له ماښامه د سهار تر پنځه بجو پر تګ راتګ بندیز ولګاوه؛ دغه حالت به تر دوهم امر پورې روان وي.» (سرچینه: فرانس پرس؛ ۲۰۲۶م کال د جولای ۲۶مه)

۲. پوځ تر کودتا وروسته دغه انقلاب ومانه. د فرانسې رسمي رسنۍ «فرانس ۲۴» د ۲۰۲۳م کال د جولای په ۲۷مه پر هغو دفاعي او امنیتي ځواکونو د نایجر د پوځ د برلاسۍ او تسلط خبر ورکړ چې محمد بازوم يې ګوښه کړی و. دا اعلان د پوځ په لیکو کې د جګړې د مخنیوي لپاره وشو. دغې رسنۍ زیاته کړه: د پوځ مشر «عبده صدیق عیسی» په خپلو خبرو کې د پوځ له لوري د بازوم د نظام د بدلون د منلو خبر ورکړ. داسې ښکاري چې د پوځ مشرتابه دغه اعلان تر انقلاب یوه ورځ وروسته وکړ او ویې ویل چې د کودتا د شنډولو وس یې نه درلود.

۳. الحرة خبري اژانس د ۲۰۲۳م کال د جولای په ۲۹مه راپور ورکړ: «تیچیاني د نایجر د پخواني ولسمشر، محمد یوسفو له وفادارو کسانو و او د خپلې ولسمشرۍ په دوره، ۲۰۱۱-۲۰۲۱ کې یې د ولسمشرۍ ساتنې ځواکونو قومندان په توګه ګومارلی و.» همداراز د افریقا مسایلو ته ځانګړې فرانسوۍ مجلې «جون فریک» لیکلي: «محمد یوسفو د ولسمشرۍ ساتنې ځواک ته ډېر پام کاوه او د انقلابونو د مخنیوي په موخه یې ټول صلاحیتونه او اختیارونه ورکړي وو.» دغه مجله زیاتوي: «ویل کېږي چې جنرال تیچیاني سخت دریځه کس و او پوځ ترې وېرېږي. نو ښکاري چې د نایجر پخوانی ولسمشر د هغه پوځ له واکمنېدو وېرېده چې د فرانسې نفوذ پکې وي؛ ځکه چې د نایجر پوځ د ظاهري خپلواکۍ له پیل سره فرانسې جوړ کړ او په ۲۰۱۵ کې یې د یوسفو پر وړاندې د کودتا او انقلاب ناکامه هڅه وکړه. لرې نه ده چې هغه وخت دا اقدام په پوځ کې د فرانسې پلویانو کړی وي. ځکه خو یوسفو هغه وخت د عبدالرحمن تیچیاني د پیاوړي کولو او ودې اقدام وکړ څو د هغو انقلابونو مخه ونیسي چې د فرانسې پلویانو او مزدورانو په بېلابېلو نومونو کول.

۴. که ځېر شو، وینو چې له فرانسې څخه په ۱۹۶۰ کې د نایجر تر کاذب استقلال وروسته، تر اوسه په دغه هېواد کې څلور بریالۍ او څو ناکامې کودتاوې شوې چې وروستی بریالی انقلاب يې په ۲۰۱۰ کال کې هغو پوځیانو وکړ چې د نایجر د ولسمشر، محمدتانجا -چې په حقیقت کې د فرانسې لاسپوڅی و- مخالفین وو؛ دغو پوځیانو «د ډیموکراسۍ پلي کولو عالي شورا» جوړولو اعلان وکړ او د دغې شورا مشري یې «سالي جیبو» ته ورکړه؛ نوموړی د پلازمېنې، نیامي د ملاتړ څانګې قومندان و. موږ د ۲۰۱۰م کال د فبرورۍ په ۲۰مه د یادې کودتا اړوندې پوښتنې به ځواک کې ویلي وو: «د کودتا د غځېدو په اړه د امریکا څرګندونې د دې لپاره وې چې د کودتا پړه پر ګوښه شوي ولسمشر، محمدتانجا -چې د فرانسې لاسپوڅی و- واچوي. د امریکا د بهرنیو چارو وزارت ویاند، نه ګوښه شوی ولسمشر بیرته راوباله او نه یې د انقلابیونو او ګوښه شوي ولسمشر ترمنځ د خبرو اترو غوښتنه وکړه؛ بلکې ویې ویل چې ټاکنې دې وشي او نوی حکومت دې جوړ شي. دا هر څه ښيي چې د دغه انقلاب ترشا د امریکا لاس و ... خو فرانسه لا په دغه هېواد کې نفوذ لري او دمګړۍ ۱۵۰۰ فرانسويان د هستوي فرانسې -چې د یورانیمو د تولید درېیم ستر تولیدوونکی هېواد دی- ګټو ساتلو لپاره په نایجر کې مېشت دي. نو امریکا غواړي پر دغه سیمه واک پیدا کړي او د نورو افریقايي او اسلامي هېوادونو - چې پریمانه طبیعي شتمنۍ او د خامو موادو او انرژۍ بیلابېلې زیرمې لري- په څېر له دغه ځایه هم د فرانسې نفوذ لرې کړي. نو دغه هېوادونه د امریکايي او اروپايي غربي استعمارګرو د سیالۍ ډګر شوي.» د نقل قول پای

۵. تر کودتا څو میاشتې وروسته په کال ۲۰۱۱ کې د امریکا په غوښتنه په نایجر کې ټاکنې وشوې او د نایجر د ډموکراسۍ او کمونیستي ګوند مشر، محمد یوسفو د ۲۰۱۱م کال د اپریل په ۷مه رسماً د دغه هېواد ولسمشر شو. تر ولسمشر کېدو وروسته یې د ګوند له مشرۍ استعفا ورکړه او محمدبازوم چې په ۱۹۹۰م کال کې د دغه ګوند یو بل بنسټګر او د یوسفو نیږدې ملګری و، د ګوند مشر شو. دغه راز محمدبازوم د یوسفو له لوري په بهرنیو چارو کې د دولت وزیر او بیا په ۲۰۱۵م کې د دولت وزیر وټاکل شو. کله چې یوسفو دوهم ځل ولسمشر شو، بازوم يې په کورنیو چارو او له مرکز پرته عمومي امنیت کې د دولت د وزیر په توګه وګوماره. نو یوسفو او محمدبازوم دواړه د نایجر د پخواني ولسمشر، محمدتانجا مخالفین وو. کله چې محمدتانجا د ۲۰۱۰م کال د اګېسټ په ۱۸مه د پوځي کودتا په ترڅ کې له واکه لرې شو، یوسفو او محمدبازوم یې دا ډول لرې کېدل ومنل. له دې ښکاري چې یوسفو او محمدبازوم دواړه د امریکا لاسپوڅي دي.

۶. محمدیوسفو له ۲۰۱۱ تر ۲۰۲۱ پورې د خپلې ولسمشرۍ په دوو دورو کې له امریکا سره نیږدې اړیکې وپاللې؛ مثلاً امریکا ته یې اجازه ورکړه چې په ۲۰۱۴ او ۲۰۱۸ کې په نایجر کې دوې مهمې پوځي اډې پرانیزي. په دغو اډو کې تر زرو زیات امریکايي سرتېرې او ډېرې بې پیلوټه الوتکې وې. د ۲۰۱۸م کال د سپټمبر په ۱۳مه «نون پوسټ» وېبپاڼې د امریکايي اډو په اړه د محمدیوسفو نظر خپور کړ؛ یوسفو ګارډين ته ویلي وو: «زما د اجنبي یا پردیو سرتېرو اصطلاح کارول نه خوښېږي؛ ځکه چې امریکايي سرتېري، ملګري سرتېري دي چې زموږ بلنه یې ومنله او کله چې زموږ مهمې ستونزې ختمې شي؛ دوی به له نایجر څخه وځي.» سره له دې، یوسفو له فرانسې سره اړیکې او تړون وساته او فرانسوي سرتېري يې له نایجر څخه و نه ایستل؛ بلکې د ساحلي دولتونو تړون غړی شو چې فرانسې په ۲۰۱۴م کې د ترهګرۍ ضد جګړې په پلمه جوړ کړی و او رهبري یې د فرانسې په لاس کې ده. داسي ښکاري چې هغه له نایجر څخه د فرانسې نفوذ په اسانۍ نه شي لرې کولی؛ نو د امریکا د نفوذ تر وخته له فرانسې سره ملګرتیا کوي؛ پخپله امریکا وه چې د ترهګرۍ ضد جګړې په پلمه يې فرانسه په بېلابېلو هېوادونو کې ښکېله کړه.

۷. کله چې محمدبازوم د ۲۰۲۱م کال د فبرورۍ په ۲۱مه ولسمشر وټاکل شو؛ د همدغه کال د اپرېل په لومړۍ نېټه یې په محمدیوسفو پسې او د هغه په ملاتړ د ولسمشرۍ څوکۍ رسماً اشغال کړه او ژمنه یې وکړه چې محمدیوسفو د سیاست پیروي به کوي. دوې ورځې وړاندې تر دې چې محمدبازوم رسماً خپله دنده پیل کړي، د هغه پر وړاندې یوه کودتا شنډ‌ه شوه؛ هغه وخت د ولسمشرۍ ساتنې ځواکونو قومندان او د محمدیوسفو ملګري، عبدالرحمن تیچیاني د کودتا په شنډولو کې مهم رول ولوباوه. په دې توګه بازوم د امریکا شتون تایید کړ او له امریکا سره یې د اړیکو پیاوړي کولو په برخه کې کار وکړ. ۲۱ عربي وېبپاڼې د ۲۰۲۳م کال د جولای په ۲۷مه د امریکايي وېبپاڼې «انټرسبټ» د یوه راپور په حواله په نایجر کې د امریکا د شتون په اړه د محمدبازوم هغه خبرې را اخیستې چې د امریکا د بهرنیو چارو وزیر، بلېنکن ته يې کړې وې: «امریکا تر ټولو غوره انتخاب دی. د دې لپاره چې موږ ریښتینو لاسته راوړنو ته ورسېږو، د امریکا شتون اړین دی.» نو ښکاري چې د محمدبازوم سیاست د خپل سلف او ملګري، محمدیوسفو په څېر له امریکا سره د ملګرتیا سیاست دی او د دې تر څنګه دا چې فرانسه هم په نایجر کې شته، نو له هغې سره هم دښمني نه کوي؛ معتدل سیاستوال او پوځیان د فرانسې –چې له ۶۰ کالو راهیسې یې نایجر مستقیم او اوس نامستقیم اشغال کړی- لوري ته تمایل لري.

دویم: له تېرو مسلو په ډاګه کېږي چې محمدیوسفو او محمدبازوم دواړه د امریکا مزدوران دي او د ولسمشرۍ ساتنې ځواک قومندان، عبدالرحمن د یوسفو نیږدې ملګری دی چې هغه یې په دې دنده ګومارلی او ډېر صلاحیتونه یې ورکړي. دغه راز عبدالرحمن د باوزم تر رسمي ولسمشر کېدو وړاندې د هغه پر وړاندې کودتاوو شنډولو کې مهم رول درلود او له دې ښکاري چې درې واړه پر یوه لار روان دي او موخه یې یوه ده؛ نو دلته دا پوښتنه پیدا کیږي، چې دغه کودتا ولې وشوه؟ که د نایجر روانو پېښو او د هغو عواملو ته ښه ځیر شو، لاندې مسایل په ډاګه کېږي:

۱. لکه چې ومو ویل، د ولسمشرۍ ساتنې ځواک قومندان د یوسفو باوري کس، نیږدې ملګری او د فرانسې مزدورانو د کودتاوو پر وړاندې د هغه ساتونکی و. د شرق الاوسط په ګډون ډېرو رسنیو د ۲۰۲۳م کال د جولای په ۲۸مه د انقلاب د مشر، عبدالرحمن تیچیاني په اړه خبر خپور کړ. یاده ورځپاڼه وايي چې عبدالرحمن تیچیاني د پوځ په لیکو کې ځان شامل کړ او تر کوم مهم کار کولو وړاندې یې د ځينو برخو د مدیریت په سبب د افسرۍ رتبه ترلاسه کړه. کله چې په ۲۰۱۱م کې محمدیوسفو ولسمشر شو؛ واک یې زیات او د یوسفو د باور وړ کس شو. تیچیاني د یوسفو د حکومتولۍ په دوران کې د معمولو او دودیزو پړاوونو له وهلو پرته په چټکۍ پوځي رتبې اخیستې او تر جنرالۍ ورسېد. په ۲۰۱۵م کې یوسفو، تیچیاني د ملي محافظت ځواک مشر وټاکه؛ له دغه ځواک سره په ځانګړي ډول د یوسفو پر وړاندې د کودتا تر پلان وروسته، د ولسمشر د ساتنې لپاره موظف رجال برجسته د ځینو برخو واک دی.

۲. په ۲۰۲۱م کال کې واک ته د محمدبازوم تر رسېدو او لوړې کولو دوې ورځې وړاندې؛ د هغه پر وړاندې د کودتا پلان جوړ شو. دغې پېښې دی اړ کړ چې د ولسمشرۍ ساتنې ځواک کې پراخ بدلونونه راولي؛ خو تر ده وړاندې ولسمشر، یوسفو په غوښتنه یې جنرال تیچیاني د دغه ځواک د مشر په توګه پرېښود او د دواړو ترمنځ باوري اړیکې وې. یوسفو په حاکم ګوند کې تر ټولو ډېر نفوذ لاره او خپل زوی یې د انرژۍ او معادنو وزیر په توګه حکومت ته دننه کړ.

۳. سرچینې وایې د بازوم نیږدې کسانو هغه ته د تیچیاني په اړه خبرداری ورکاوه او د حاکمیت د ثابت پاتې کېدو لپاره یې د تیچیاني د ګوښه کولو سپارښتنه ورته کوله؛ خو بازوم د پخواني ولسمشر په سپارښتنه د هغه ملګری پر خپله څوکۍ پرېښود. په وروستیو کې په مجازي فضا کې سیاسي شنونکو د تیچیاني د ګوښه کولو او د پوځ او ولسمشرۍ ساتنې ځواک په مشرتابه کې بدلون راوستلو په اړه د بازوم د پریکړې په اړه یو لړ خبرې لاس پر لاس کولې. ویل کیږي چې بازوم له انرژۍ او معادنو وزارت څخه د پخواني ولسمشر د زوی د ګوښه کېدو هوډ درلود؛ دغه مسله د بازوم او یوسفو د اړیکو سړېدو او پرې کېدو سبب شوه او ان یوسفو او د هغه ملګری، تیچیاني یې وپارول. له دې سره په خلکو کې د بازوم پلویان کم شول او د حاکم حزب ځینې غړو هم د بازوم لفظي مخالفت وکړ. دا ځکه چې بازوم په هوسا قبیله -چې د نایجر نیم نفوس جوړوي- پورې اړه نه لري؛ بلکې عربي قومونو ته منسوبېږي. ځکه خو یې په پلازمېنه کې رایې کمې وې او تر ټاکل کېدو دوې ورځې وړاندې یې پر وړاندې د کودتا پلان و. نو نورو قومونو او د پوځ لوړپوړو چارواکو یې هرکلی ونه کړ.

۴. جنرال عبدالرحمن تیچیاني د پخواني ولسمشر، محمدیوسفو په دوره کې، د ولسمشرۍ ساتنې ځواک قومندان و؛ په وروستیو کې محمدبازوم د هغه د بدلولو په لټه کې و. الجزیرې د ۲۰۲۳م کال د جولای په ۲۸مه د «میډیا بارت» راپور ورکړ: «جنرال عبدالرحمن تیچیاني د پخواني ولسمشر، محمدیوسفو په دوره کې، د ولسمشرۍ ساتنې ځواک قومندان و؛ په وروستیو کې محمدبازوم د هغه د بدلولو په فکر کې شو. دا چې تیچیاني د نایجر پوځي قومندانانو ترمنځ د پخواني ولسمشر د ملګري په نامه مشهور و؛ سیاسي شنونکي موسی اکسر، یوې سرچینې ته وویل: ټول شواهد ښيي چې محمدیوسفو بېرته واک ته د راتګ هوډ لري. هغه غوښتل پر نفتو واک ترلاسه کړي؛ په شرکتونو کې یې ډېرې ونډې دي. دا نظر د هغه نهايي راپور پر بنسټ دی چې د یوسفو د واکمنۍ پر وخت په دفاع وزارت کې د هغه فساد ته اشاره کوي.» له دغو خبرو ښکاري چې دغه کودتا کورني عوامل لري؛ لکه پخوانی ولسمشر یې چې عامل وي؛ ځکه خو د یادې کودتا پر وړاندې امریکا، فرانسې، اروپایي ټولنې، بریتانیې، روسیې او سمیه‌ایزو قدرتونو سخت غبرګونونه وښودل؛ لکه دغې کودتا چې حیران کړي وي!

۵. نو امریکا، ملګرو ملتونو، فرانسې، اروپایي ټولنې او د لوېدیځې افریقا اقتصادي ټولنې (اکواس) دغه کودتا وغندله؛ ان بریتانیې، روسیې او واګنر ډلې چې په نایجر کې هیڅ نفوذ نه لري؛ دغه کودتا وغندله او پوه نه شول چې په دغو خوځښتونو کې یې د بیرغ پورته کول د فرېب ورکولو لپاره دي. د سپنې ماڼۍ ویاندې، کرین جېن پیېري وویل: «امریکا هېڅ دلیل نه ویني چې روسیه یا واګنر ډله دې د نایجر په کودتا کې لاس لري.» (سرچینه: رویترز؛ ۲۰۲۳م کال د جولای ۲۷مه)

درېیم- لنډیز:

۱. غالب نظر دا دی چې دغه کودتا کورني عوامل لري. په حقیقت کې دغه کودتا د امریکايي مزدورانو ترمنځ کشمکشونه او سیالۍ دي چې یوې خوا ته یوسفو او عبدالرحمن او بلې خوا ته بازوم دی. کله چې یوسفو او عبدالرحمن پوه شول چې بازوم د یوسفو د زوی او عبدالرحمن د ګوښه کولو نیت لري، کودتا يې وکړه؛ سره له دې یې د پخلاینې فرصت شته، ځکه چې ټول د امریکا مزدوران دي. ځکه خو چې د هغه نیول او زنداني کول یې وځنډول او تر کودتا وروسته یې په خیانت تورن کړ. بازوم اوس په خپل کور کې دی؛ ځینې وخت دایره پرې راتنګه کړي او فشار پرې راوړي او ځینې وخت ډاکټر ته د تګ او خوراکي توکو اخیستو لپاره د وتلو اجازه ورکوي. په ورته وخت کې امریکا او سفیر یې له دغه حالت څخه د وتلو لپاره هڅې کړې او دغه کودتا د امریکا د مزدورانو ترمنځ پاتې ده.

۲. په دې کودتا کې تر ټولو ډېر زیان فرانسې ته ورسېد؛ ځکه چې کودتاچیان د امریکا مزدوران و خو خپل کار ته د مشروعیت ورکولو لپاره یې د فرانسې –چې سخته اندېښمنه او تر فشار لاندې وه- له دریځه ګټه واخیسته. د پخواني استعمار پر وړاندې یې د خلکو نارضایتي تازه کړه او همدا یې پلمه کړه چې فرانسې یې هېواد استعمار کړی او ټوله شتمني یې لوټ کړه. د ۲۰۲۳م کال جولای په ۳۰مه په زرګونو خلکو د فرانسې سفارت مخې ته د فرانسې ضد لاریونونه او شعارونه ورکړل.

۳. امریکا به ډېر ژر هلته یو لړ اقدامات وکړي چې دغه ستونزه په خپله ګټه کنټرول او د فرانسې د نفوذ پر ضد وکاروي؛ پر ځای یې هلته خپل نفوذ زیات کړي. د دې لپاره توپیر نه ورته کوي چې له لاندې لارو کومه ټاکي:

- که شونې وي، واک ته د بازوم بېرته راوستل؛ که څه هم دا چاره اسانه نه ده. که بازوم بیرته خپل موقف ته راشي، بیا هم د امریکا په ګټه ده؛ ځکه بازوم د امریکا مزدور دی؛ سره له دې چې د فرانسې خیال ساتي او ملګرتیا ورسره کوي. عامه رایه د کودتا پر ضد وه او د بازوم بېرته راتګ غواړي؛ ځکه چې هغه له قانوني لارې ټاکل شوی و.

- یا پر کودتاچیانو فشار راوړل چې انتقالي دوره ختمه او نوې ټاکنې وکړي. په دې صورت کې ډېر احتمال شته چې پخوانی ولسمشر، محمدیوسفو ځان نوماند کړي او بیا واک ته راشي. کودتاچیان د ده خپل قوم او پلویان دي؛ له دې لارې به خپل او د خپل قوم نفوذ وساتي او پر غلاوو او اختلاسونو به پرده واچوي. په ځانګړي ډول دا چې هغه د امریکا لاسپوڅي دی او په خپل حزب او قوم کې، چې د نایجر نیم نفوس جوړوي، پراخ نفوذ لري.

۴. د اسلامي هېوادونو له ډلې دا هېواد هم د سرچینو له اړخه ډېر شتمن خو په ورته وخت کې فقیر هېواد دی او د خلکو د دغه فقر سبب د دوی غلام حکام دي چې د واک لاسته راوړلو او د عامه شتمنۍ د لوټولو لپاره کله د یوه استعمارګر لمنې ته لوېږي او کله د بل. دغه حکام هېڅکله د خپل هېواد د خیر، ازادۍ او ابادۍ په اړه فکر نه کوي؛ ځکه چې که څه هم د مسلمانانو بچیان دي خو هېڅ اسلامي فکر نه لري. له بده مرغه د دې لپاره چې ډېری خلک فکري شاته‌والی لري او د جاهلیت دورې پر عصبيت اخته دي؛ په پټو سترګو د دغو غلامانو او ظالمانو پيروي کوي. د دوی کارونه نه سوله راوړي او نه امنیت؛ بلکې په اسلام حکم او راشده خلافت د مسلمانانو د شان او شوکت لامل کیږي او همدا یې د قوت، پياوړتیا او نهضت وسیله ده؛ په ځانګړي ډول نایجر چې اسلامي خاوره ده او ډېری خلک یې مسلمانان دي. یقیناً چې دا حق خبره ده:

﴿فَمَاذَا بَعْدَ الْحَقِّ إِلَّا الضَّلَالُ فَأَنَّى تُصْرَفُونَ﴾

ژباړه: ‏«ایا له حق پرته له ګمراهۍ پرته نور څه شته؟ نو [له حق پرته] کومې خواته اړول کیږئ؟» [یونس: 32]

۱۴۴۵هـ.ق، د محرم ۲۸مه

۲۰۲۳م کال، د اګېسټ ۱۵مه

د مطلب ادامه...

په پاکستان کې ولې پاتې شو؛ ایا دا ډوبېدونکې کښتۍ ده؟

  • خپور شوی په سیاسي

د دغو ورځو تود بحث دا دی چې څنګه ژر تر ژره له پاکستانه ځان وباسو. دغه هېواد له اقتصادي او امنیتي اړخه په چټکۍ د ډوبېدو په حال کې دی؛ ولې تر بشپړ ډوبېدو وړاندې ځان ترې ونه باسو؟

له پاکستانه وتل ډېر مالي لګښتونه لري؛ د مشورې فیس، قانوني لګښتونه او د سفر لګښتونه. په بهر کې زده کړه ګرانه ده. د ژوند لګښتونه هر ځای لوړېږي؛ بېکاري او پورونه هم همداسې درواخله. بلخوا معاشونه په کافي اندازه نه لوړیږي. سربیره پردې، رزق یوازې د الله سبحانه وتعالی په لاس کې دی. سختۍ او اسانۍ هم په پاکستان کې راسره دي او هم د نړۍ په نورو هېوادونو کې.

زموږ د جېبونو خبره پر خپل ځای؛ نیږدې خپلوان به مو څنګه کوو؟ والدین او نیکونه مو چې ملاتړ ته اړتیا لري، پرېږدو. ملګري او ټولنې مو چې ملاتړ کوي، پرېږدو. له دې سره سره غربي ښوونځي زموږ د ماشومانو د دین دښمنان دي. د کډوالو پر وړاندې هم له کرکې ډک چلند او دښمني زیاته شوې.

هرڅوک له دغې کښتۍ ټوپ نه شي وهلی. ډېری کسان یوازې په بې پایله هڅو پیسې ضایع کوي. له کښتۍ څخه ټوپ وهل ښايي یو څو سوه زرو کسانو ته حللاره وي؛ خو ۲۵۰ میلیونه کسانو ته نه ده.

که د دغې ډوبېدونکې کښتۍ ژغورلو ته کومه حللاره وي، نو بیا!؟

د دغې کښتۍ د ډوبېدو سبب حاکم نظام دی. پاکستان پرېمانه سرچینې لري خو حاکم نظام بېوزله کړی. په پرمختللې نړۍ کې هم کیسه همداسې ده.

د خپلې کښتۍ ژغورولو لپاره، باید حاکم نظام پرېږدو. باید اسلام او د اسلام د حکومتولۍ نظام، خلافت حاکم کړو. خلافت څو پیړۍ اسلامي امت ته د نړۍ رهبري ورکړې وه؛ د خلافت تر سیوري لاندې مو هم امنیت و او هم سوکالي.

موږ ټولو ته پکار ده چې د خلافت د بیا تاسیس لپاره کار وکړو. دا کار سخت دی او قربانۍ غواړي؛ خو دا چې دا کار د الله سبحانه و تعالی د رضا لپاره کېږي، نو تر ټولو غوره کار دی.

د حزب التحریر مرکزي مطبوعاتي دفتر ته

مصعب عمیر – ولایه پاکستان

 ۱۴۴۵ هـ.ق، د صفر ۵مه

۲۰۲۳م، د اګسټ ۲۱مه

د مطلب ادامه...

اسلام د ټېکنالوژۍ پرمختګ ته معنی ورکوي

  • خپور شوی په مقالې

هند د اګېسټ په 23مه سپوږمۍ ته ورسېد؛ له دې سره د ټېکنالوژۍ په برخه کې هغو لاسته راوړنو لېست نور هم اوږد شو چې د تېرې یوې پېړۍ په اوږدو کې ترلاسه شوې. نړۍ هر شېبه د ټېکنالوژۍ په ډګر کې د دغو لاسته راوړنو شاهده ده؛ خو بیا هم د نړۍ په ګوټ ګوټ کې د خلکو حالت مخ پر خرابېدو دی. د نړۍ خلک لا هم د ژوند لومړنیو اړتیاو ته لاسرسی نه لري او د خوړو له کمښت، سیاسي بې ثباتيو، بې ثباته نړیوال امنیت، اقتصادي ستونزو، بې عدالتۍ، فساد، د کورني ژوند انحطاط، استعماري استثمار، بې ځایه کېدو، د کډوالۍ فشارونو، نژادپالنې، رواني ناروغیو او دې ته ورته پراخو ستونزو سره لاس او ګرېوان دي.

د هند راتلونګی ګام ښايي د مریخ پر لور وي؛ خو بیا به هم خپل خلک د ډیلي او ممبی له سړکونو او کنډوالو ونه شي ژغورلی او نه به د جنسي تېري وبا ختمه کړی شي. امریکا ښايي د څو ټریلیوني ډالري تصدیو له لارې نورې پرمختللې ټېکنالوژۍ رامنځته کړي؛ خو د زیاتېدونکي انفلاسیون او هغه دوره‌اي اقتصادي ناورین مخه به ونه شي نیولی چې امریکایان له سترې اقتصادي بدبختۍ سره مخ کوي او د غلامۍ ژورې کندې ته یې غورځوي. چین ښايي د خپلو پرمختللو ټېکنالوژيکي تولیداتو له لارې خپل کورنی ناخالص تولید (GDP) لوړ کړي؛ خو خلک به یې د درېیمې نړۍ د کاري ځواک په توګه کړاو کې وي. روسیه ښايي د هایپرسونیک توغندیو جوړولو ته دوام ورکړي؛ خو د نړۍ امنیت نه شي تضمینولی. لنډه دا چې یوازې ټېکنالوژیکي پرمختګونه د انسانانو ستونزې نه شي حلولی.

له یوې سالمې ایډیالوژۍ او د ژوند نظام پرته د ټېکنالوژۍ هر ډول پرمختګ بې معنی دی. ایډیالوژي د انسان د ژوند اصلي موخه تعریف او اداره کوي چې دا بیا په ژوند کې د انساني هیلو مسیر ټاکي. دا چاره د دې لامل کیږي چې د ټېکنالوژۍ پرمختګ په دې موخه وهڅول شي، چې د ژوند د هغې موخې په ترلاسه کولو کې مرسته وکړي چې ایډیالوژۍ تعریف کړې ده. له همدې امله د ټېکنالوژۍ پرمختګ له ایډیالوژۍ سره ټینګه اړیکه لري او تابع یې دی.

د غرب د پانګوال نظام معیوبه ایډیالوژي د هغه ټیکنالوژیکي پرمختګ لامل شوې چې د ژوند له ناسمې موخې او هیلې سره تړاو لري. په دې ډول د انسان د ژوند له اصلي مسلو څخه د ټېکنالوژۍ اړیکه پرې کیږي. په حقیقت کې د ټېکنالوژۍ اوسنی پرمختګ د ګوتو په شمېر پانګوالو د ګټو خدمت کوي او د نورو ټولو خلکو ګټې تر پښو لاندې کوي. خلکو ته یوازې د وچې ډوډۍ هغه ټوټې رسېږي چې د پانګوال نظام له دسترخوانه لوېږي.

له بل لوري اسلامي ایډيالوژي د انسانانو پر ژوند سم او دقیق تمرکز کوي. اسلامي ایډیالوژي د ژوند موخه د الله سبحانه وتعالی اطاعت او د هغه د رضا ترلاسه کول تعریفوي چې دا په دنیا او اخرت کې د بریا سبب کېږي. د ژوند هغه نظام چې له اسلامي ایډیالوژۍ څخه راوتلی دی هم د ژوند د همدغې موخې پر ترلاسه کولو تمرکز کوي.

له همدې امله انسانانو ته د نړۍ د ټولو سرچینو د اختیار حکمت هم دا دی، چې د ژوند د هغې موخې ترلاسه کولو لپاره وکارول شي چې اسلام تعریف کړې. نو د ټېکنالوژۍ پرمختګ د دې لپاره کېږي چې له خلکو سره اصلي موخې ته په رسېدو کې مرسته وکړي. د اسلام تاریخ ښي چې تخنیکي پرمختګونه تل خلکو ته هوساینې راوړلو لپاره شوي دي. مسلمانو ساینسپوهانو، انجینرانو او ډیزاینرانو د ساینس په ډګر کې داسې نوې زمینه مساعده کړه چې نن ورځ د معاصرو ټېکنالوژیکي لاسته راوړنو د بنسټ په توګه کار کوي.

نن باید بیا ټیکنالوژۍ ته د سالمو موخو لپاره پرمختګ ورکړو چې له انسانانو سره د انساني ژوند د اساسي ستونزو په حلولو او د اسلامي ایډیالوژۍ له مخې د ژوند موخې په ترلاسه کولو کې مرسته وکړي. دا چاره یوازې د نبوت پر منهج اسلامي خلافت د تاسیس له لارې شونې ده. خلافت د مهمو ټېکنالوژیکي پرمختګونو له لارې یوازې د اسلامي ایډیالوژۍ پر پلي کولو تمرکز کوي او یوازې دا چاره انسانیت د اوسنۍ نافرمانۍ او بدبختۍ له کندې ژغورلی شي.

الله سبحانه وتعالی فرمایلي دي:

[إِنَّ اللَّهَ لَا يُغَيِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّىٰ يُغَيِّرُوا مَا بِأَنفُسِهِمْ]

ژباړه: «حقیقت دا دی چې الله سبحانه وتعالی د هېڅ قوم حالت تر هغه نه بدلوي چې دوی په خپلو نفسونو (حالتونو) کې بدلون نه وي راوستی.» [الرعد:۱۱]

د حزب التحریر مرکزي مطبوعاتي دفتر ته

علي طارق- ولایه پاکستان

د مطلب ادامه...

روسیه د مهار او خپلواکۍ سیاست تر منځ او نړۍ ته د دې شخړې خطرونه (درېیمه برخه)

  • خپور شوی په سیاسي

(ژباړه)

په تېره برخه کې مو بیان کړه چې د روسیې دې ته پام شوی، چې امریکا غواړي دغه هېواد سره وپاشي، پر یوه غاړه‌اېښودونکي دولت یې بدل کړي او دغه هېواد ته نږدې په نفوذي سیمو او هغو هېوادونو کې قدرت پیدا کړي، چې د روسیې اتحادیه اوسمهال هلته فعالیت لري. په دې برخه کې د تېر  بحث د بشپړېدو لپاره ځینې موارد بیانوو:

د روسیې ولسمشر «ویلاد میر پوتین» د ۲۰۲۳م کال د فبروري پر ۲۱مه پر اوکراین د برید په لومړۍ کلیزه کې د پوځ د مشرانو په غونډه کې د خپلې کلنۍ وینا پرمهال وویل: «د غرب د مشرانو موخه له هېچا څخه پټه نه ده، هغوی هوډ لري چې روسیه له ستراتیژیکې ماتې سره مخ کړي. په بل عبارت، هغوی هوډ لري چې په یو ځل زموږ ریښي له منځه یوسي.»

خو د روسیې د بهرنیو چارو وزیر «سرګي لاوروف» د روسیې د رسمي خبري اژانس په حواله د ۲۰۲۲م کال د نوامبر پر ۲۷مه پخپلو څرګندونو کې وویل: «د غرب او د هغوی د لاسپوڅي (د اوکراین د ولسمشر ولادیمیر زلنسکي) ټولو اقداماتو د اوکراین د بحران نړیوال ماهیت تایید کړی او د امریکا او په ناټو کې یې د متحدینو ستراتیژیکه موخه له هېچا څخه پټه نه ده. هغوی هوډ لري چې د روسیې پر وړاندې په جګړه کې بریالي شي او له دغې بریا څخه زموږ د هېواد د کمزوري کېدو او یا له منځه تلو لپاره د کړنلارې په توګه ګټه واخلي.» لاوروف پخپلو خبرو کې وویل: «زموږ مخالفین او دښمنان د دې موخې د ترلاسه کېدو لپاره هر لازم کار ترسره کوي.»

هغه څه چې امریکا یې د روسیې پر وړاندې همدغه تصمیم نیولو ته اړه کړه، د تړون یا ستراتیژیک مشارکت په نوم د روسیې او چین نږدېوالی دی، چې دواړو هېوادونو تر تایید وروسته پرې ټینګار کړی او مادې او شرایط یې په ۲۰۲۲م کال کې وغځول شول. پر دې سربېره هغه څه چې د ستونزې لامل ګڼل کېږي، د ۲۰۲۳م کال د اپرېل پر ۲۱مه مسکو ته د چین د ولمسمشر «شي جین پینګ» سفر او له روسیې سره د ځینو هوکړو لاسلیکول دي. همدارنګه د چین ولسمشر د دواړو هېوادونو تر منځ د ستراتیژیک مشارکت پر مفهوم هم ټینګار کړی دی. د دواړو هېوادونو ولسمشرانو پخپلو لیدنو کې وویل: «ناټو سازمان په اسیا او ارام سمندر کې د خپلو تړونونو او هوکړه‌لیکونو د ملاتړ هڅه کوي.» داسې تر سترګو کېږي چې امریکا یو ځل بیا د نظامي تړونونو او نظامي اډو په تاسیس سره د مخالفانو د کنټرول سیاست را ژوندی کوي. په دې ناسته کې د چین او روسیې ولسمشران هوکړې ته ورسېدل، چې د دواړو هېوادونو تر منځ کلنۍ سوداګریزې معاملې او راکړې ورکړې له ۱۵۰میلیارده امریکایي ډالرو څخه ۲۰۰میلیارده ډالرو ته ډېرې کړي.

همدارنګه په دې ناسته کې هوکړه وشوه چې د «۱سیبریا ځواک» د نل‌لیکې بشپړېدو او پراختیا لپاره د «۲سیبریا ځواک» په نوم سره چین ته د ګازو صادراتو بله نل‌لیکه جوړه شي، چې د نوې سیبریا نل‌لیکه د چین له شمال سره ونښلوي. پوتین ټینګار وکړ چې روسیه کولی شي د انرژۍ د صادراتو لپاره د چین ستره غوښتنه پوره کړي. د روسیې او چین د مشرانو تر ناستې وروسته په بله بیانیه کې پوتین څرګنده کړه، چې نوموړی له چین سره یوځای د څو قطبي، عادلانه او ډیموکراټیک نوي نړیوال نظم د تشکیل لپاره کار کوي، چې باید د ملګرو ملتونو، امنیت شورا او نړیوال قانون د مرکزي رول او د ملګرو ملتونو د منشور د اصولو او موخو پر بنسټ کار او فعالیت وکړي.

د غرب د ادعا له مخې د روسیې پر وړاندې څرګندونې، اقدامات او ګواښونه ډېر شوي او په ۲۰۲۳م کال کې په مادرید کې د ناټو په وروستۍ ناسته کې تندو څرګندونو دا مسله نوره هم روښانه کړه. پر دې سربېره، هلته د شته سیاستوالو بیانیې هم د دې مسلې څرګندونه کوي. «روسیه د ناټو د غړو امنیت او سولې لپاره مستقیم او ستر ګواښ بلل کېږي.» په دې ناسته کې د ناټو غړو څرګنده کړه چې چین د ناټو غړو هېوادونو او د نوې ستراتیژیکې لارې په نقشه کې د هغوی امنیت ته، چې د مادرید د ناستې په جریان کې تصویب شوه، ستر ګواښ او ننګونه ده. دغه ګواښ او ننګونه هغه وخت ډېره شوه چې غربي هېوادونو او په سر کې یې امریکا هوډ وکړ، چې دوه هغه هېوادونه په ناټو سازمان کې شامل کړي چې له روسیې سره اوږدې پولې لري. ځکه له روسیې سره د ناټو د سرحدونو اوږدوالی ۲۶۰۰ کیلومتره ته رسېږي او له ناټو سره د سویډن او فنلنډ په یوځای کېدو سره ۱۳۰۰ کیلومتره واټن نور هم زیاتېږي.

د دغو ننګونو او ګواښونو پر وړاندې د چین او روسیې غبرګون ډېر تند او سخت و، څنګه چې چین ناټو په ناوړه برید او د خپل شهرت په بې باوره کېدو تورنه کړه او همدارنګه د چین ډیپلوماټیکو استازو په اروپایي ټولنه کې وویل: «ناټو ادعا کوي چې نور هېوادونه ننګونکي دي، خو ناټو پخپله په ټوله نړۍ کې ستونزې راپیدا کوي.» مګر روسیې بیا د چین په پرتله د امریکا پر وړاندې تندې څرګندونې وکړې. د روسیې د دفاع وزیر سریګي شویګو د امریکا د دغه هوډ په اړه وویل: «له ناټو سره د فنلنډ یوځای کېدل او د نظامي چمتووالي د ډېرېدو لپاره د نظامي ایتلاف اقدام د نښتو ګواښ نور هم ډېروي.» نوموړي همدارنګه زیاته کړه چې د بيلاروس ځینې نظامي هوایي الوتکې همدا اوس اټومي سرګلولې وړلی شي او بيلاروس ته د سکندر توغنديو سیسټمونه لېږدول شوي دي؛ په دې توګه څرګندېږي چې له دغو سیسټمونو څخه د معمولي یا اټومي توغندیو د لېږد لپاره ګټه واخلي.     

روسیه د امریکا پر اصلي موخو تر پوهېدو وروسته دغو غربي سیاستونو ته تسلیم نه شوه، بلکې د ناټو سازمان پر وړاندې یې، چې ۵۲ هېوادونه پکې شامل دي، یو شمېره ګامونه پورته کړل. لکه؛ اروپا ته د ګازو د جریان ۴۵سلنه راټیټول، چې د روسیې پر ګازو پورې تړلې وه او دغه اقدام په ځانګړي ډول المان د انرژۍ د بحران په برخه کې اندېښمن کړ. همدارنګه روسیې د ګازو او انرژۍ نوې نل‌لیکې جوړې کړې، پخوانۍ نل‌لیکې یې پیاوړې او خپله ګټه اخیستنه یې ډېره کړه. همدارنګه روسیې د سیبري په سیمه کې د «کوویکتا» د ګازو کارول پراخ کړل، چې د سیبري ځواک نل‌لیکو له کرښې سره نښلول شوي او د چین پر لور روان دي. همدارنګه روسیې هڅه وکړه چې د خپلې انرژۍ (تېلو او ګازو) صادرات د اروپا پر ځای چین او هند ته صادر کړي، هغه هم په ډېره ارزانه بیه، چې د هر بېلر تېلو بیه ۳۵ ډالر ده.

روسیې له چین سره د مادي او تلپاتې مالي ملاتړ لپاره خپلې اړیکې پیاوړې کړې. له روسیې سره د دغو اړیکو پیاوړتیا د روسیې په مقابل کې د غرب د سیاستونو پر وړاندې د چین د ولسمشر په ګوت‌ځنډنه او خبرداري کې ښکاره شوه. په ځانګړي ډول د پوتین پر وړاندې د نړیوالو جنایتونو د محکمې تر تصمیم وروسته او هغه وخت چې د چین ولسمشر د ۲۰۲۳م کال د اپرېل پر ۲۰مه مسکو ته ولاړ، له روسیې سره یې ځینې اقتصادي تړونونه لاسلیک کړل، د ستراتیژیک مشارکت پر موضوع یې ټینګار وکړ او د چین د سولې هڅې، چې امریکا یې سخته مخالفه ده، طرحه کړې. روسیې خپله نظامي جبهه په څو برخو کې پیاوړې کړه. له هغو ډلې د اوکراین په جبهه کې د واګنر ځانګړو ځواکونو ډېرېدل وو. دغه هېواد په ۲۰۲۲م کال کې د سرتېرو او نویو کار‌‌کوونکو د استخدام پروسه پراخه او د احتیاطي ځواکونو تمرینونه یې ډېر کړل. وروسته پوتین د ۲۰۲۳م کال د اپرېل پر ۱۵مه د سرتېرو د استخدام نوی قانون لاسلیک کړ، څنګه چې د ۲۰۲۳م کال د جنوري پر ۱۶مه یې له بيلاروس سره نظامي تمرینونه پیل کړل. د بيلاروس دفاع وزارت د دغو تمرینونو په جریان کې وویل: «د ګډ هوایي چلند په چوکاټ کې د روسیې او بيلاروس د وسله‌والو ځواکونو عملي تمرینونه ترسره شول، چې د دواړو هېوادونو د هوایي چلند وسلې پکې شاملې وې.».

روسیې د اټومي او نورو پرمختللو وسلو په واسطه تندې څرګندونې او ګواښونه وکړل او روسي چارواکو څو ځله دغه ډول څرګندونې کړې دي. د دې تر څنګ یې په هغه صورت کې یې د پرمختللو وسلو کارونې ته اشاره کړې، کله چې د روسیې ملي امنیت ته ګواښ پېښ شي او یا برید پرې وشي. د روسیې ولسمشر پوتین د جګړې لپاره د ځواکونو د نوي عمومي بسیج یا راټولېدنې په وخت کې د ۲۰۲۳م کال د اپرېل پر ۱۵مه وویل: «هېواد به یې له ځان څخه د ساتنې او دفاع لپاره له هر ډول وسلو څخه ګټه واخلي.» خو د روسیې د امنیت شورا رییس له امریکا سره له نوي اټومي تړون څخه د خپل هېواد د وتلو تر اعلان وروسته وویل: «مسکو به له ځان څخه د ساتنې او دفاع لپاره له هرې ممکنې وسیلې څخه ګټه واخلي؛ چې له ډلې یې د اټومي وسلو کارونه هم ده.» هغه خبرداری ورکړ چې که واشنګټن د مسکو پر ماتې ټینګار وکړي، په ټوله نړۍ کې به هر اړخیزه جګړه پیل شي. روسیه د یو شمېر هېوادونو له لارې او د چین په مرسته په دې هڅه کې ده، چې په اروپایي ټولنه کې نفوذ وکړي. دا کټ مټ هغه څه دي چې چین ته د فرانسې د ولسمشر ایمانویل مکرون په وروستي سفر کې ښکاره شول. څنګه چې فرانسې د هغو هڅو له لارې چې د ۲۰۲۳م کال د اپرېل پر ۲۰مه یې ترسره کړې، د جګړې د پای ته رسېدو لپاره د چین د ځینو سیاستونو منلو لړۍ پیل کړه. د چین او فرانسې د ولسمشرانو په ګډه بیانیه کې راغلي: «پکن او پاریس د ټولو هغو هڅو ملاتړ کوي، چې د نړیوال قانون مطابق او د ملګرو ملتونو سازمان د منشور د اصولو او موخو پر اساس په اوکراین کې د سولې د چمتوالي لپاره ترسره کېږي.»

روسیې په کور دننه د خلکو تر منځ تبلیغات پیل کړل او د امریکا پر وړاندې یې خلک راوپارول او ویې هڅول؛ په ځانګړي ډول کله چې په غربي وسلو د روسیې ځینې برخې هدف وګرځول شوې. پوتین څو ځلې ویلي چې امریکا او ملګري یې هوډ لري چې روسیه سره وپاشي او له منځه یې یوسي. د روسیې دغه تبلیغاتي اقدام د دغه هېواد د نظامیانو او سیاستوالو تر منځ د انقلاب د پیلولو لپاره و، ترڅو د غرب د خوځښت پر وړاندې خپل داخلي صفونه پیاوړي کړي. د روسیې خلک د خپل هېواد د استعمار مانا درک کوي، په ځانګړي ډول دا چې هغوی له غرب سره د مبارزې لپاره دوې نړیوالې جګړې تجربه کړې دي.

روسیې هڅه وکړه چې د انرژۍ په تبادله کې د ډالر ارزښت اغېزمن او راټیټ کړي. پر همدغه اساس یې په معاملو او راکړو ورکړو کې د خپلو تېلو تړونونه له یو شمېر هېوادونو سره د ډالر پر ځای په روبل وکړل. روسیې د اوکراین پر وړاندې ویجاړوونکي اقدامات وکړل او د دغه هېواد د انرژۍ مرکزونه، حیاتي مرکزونه او صنعتي موسسې یې په نښه کړې. همدارنګه د غرب دفاعي وسلې لکه «پاټرویټ» توغندي یې له منځه یوړل. روسیې د اوکراین کرنیز صادرات له ننګونو سره مخ کړل او پر هغه یې داسې کړۍ راتنګه کړه چې د نړیوال فشار لامل شول. دغه کار د اوکراین په حبوباتو او په ځانګړي ډول په غنمو کې راښکاره شو؛ چې په نړیواله کچه د خوراکي توکو د کمښت او د نړۍ په ډېری سیمو کې د بیو د لوړېدو لامل شو. د دې تر څنګ د روسیې دغه اقدام د اوسني بحران د مخنیوي او د جګړې د پای ته رسېدو لپاره د فشار ټکی شو.

روسیې د غربیانو او د هغوی په سیاستوالو کې د عمومي افکارو راپارول پیل کړل، چې د دې جګړې موخه د روسیې په نښه کول و، دا جګړه د نړیوالو قوانینو پر اساس نه وه او د نړیوال قانون له منځه تلو سبب کېږي. د روسیې د بهرنیو چارو وزیر څو ځلې څرګنده کړه، چې دغه جګړه د هېڅ نړیوال قانون پر اساس نه ده او دغه کار د روسیې لپاره په امریکا کې د ډیموکراتانو او جمهوري غوښتونکو په منځ کې د شخړو د پیلېدو لپاره ښې پایلې ورکړې او له کیڼ اړخو افراطي ګوندونو سره یې په ډېری اروپایي هېوادونو کې د جګړې لپاره مرسته کړې ده.

دا هغه اقدامات وو چې روسیې د امریکا له سیاستونو سره د مبارزې لپاره ترسره کړي او تر اوسه پرې ولاړه ده. د دغه بحث دویمې برخې ته رارسېږو، یعني د دغې شخړې راتلونکی او نړۍ ته یې خطرونه.

دوام لري...

 الرایه جریده: ۴۵۱مه ګڼه

لیکوال حمد طبیب

ژباړه: بهیر «ویاړ

د مطلب ادامه...

د انصارو مشر، سعد بن معاذ نن ورځ د امت سعد څوک دی؟!

  • خپور شوی په سیاسي

 (ژباړه)

د اسلام د تاریخ د لویو شخصیتونو یادول د کوم افسانوي او تاریخي «اتل» په څیر نه دی. د ویاړلو مسلمانانو او د تاریخ د «اتلانو» تر منځ توپیر دا دی چې د لومړي هغه تاریخ د دې لپاره لولو چې خپله الګو یې کړو. موږ د دوی پر پله پل ږدو او له اتلولۍ یې زده‌کړه کوو. دوی دغه اتلولۍ د دې لپاره نه دي کړي، چې دوی کوم ځانګړی افسانوي شخصیت درلود، بلکې لامل یې دا و، چې دوی اسلام د عقیدې او شرعي احکامو په توګه درک کړی و. دوی دغه احکام سم پلي کړل او له نورو سره یې توپیر پیدا کړ. دوی د پیاوړی هوډ څښتنان او هغه کسان وو، چې په الهي نصوصو کې ستایل شوي دي. له دغو اتلانو څخه یو، د قدر وړ صحابي سعد بن معاذ رضی الله عنه دی.

دی له هغو کسانو څخه و چې الله سبحانه وتعالی یې په اړه فرمايي:

[وَالسَّابِقُونَ الْأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهَاجِرِينَ وَالْأَنْصَارِ وَالَّذِينَ اتَّبَعُوهُمْ بِإِحْسَانٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ وَأَعَدَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي تَحْتَهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا ذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ]

ژباړه: «له هغو مهاجرینو او انصارو څخه چې تر ټولو وړاندې یې د ایمان بلنې ته لبیک ووایه او همدارنګه له هغو کسانو څخه چې وروسته په پوره ریښتینولی او نیکۍ سره پر دوی پسې راغلل، الله سبحانه وتعالی له دوی او دوی له الله سبحانه وتعالی څخه خوښ او راضي دي. الله د دوی لپاره داسې جنتونه تیار کړي چې ترې لاندې ویالې بهیږي او دوی به د تل لپاره پکې اوسیږي او همدا تر ټولو ستره بریا ده.» [توبه:۱۰۰]

دغه لوی صحابي رضي الله عنه د یوې سترې کارنامې له امله د دغې ستاینې او مقام وړ دی. دا هغه لوی کار و، چې د قریشو، عربو او نورو قبیلو مشرانو یې له کولو انکار کړ. دا ستر کار د اسلام او د اسلام د پیغمبر صلی الله علیه وسلم لپاره د نصرت (مادي ملاتړ) برابرول وو. نو نن ورځ باید د قدرت څښتنان پوه شي چې اسلامي دولت هغه وخت تاسیس شو، چې سعد رضي الله عنه حضرت محمد صلی علیه وسلم ته نصرت ورکړ. دوی باید پوه شي چې که نن ورځ څوک د اسلامي دولت د تاسیس لپاره نصرت ورکوي، مقام به یې د همغو کسانو وي چې رسول الله صلی الله علیه وسلم ته يې نصرت ورکړی و.

د اوسني نصرت ورکوونکي مقام به انشاالله د سعد بن معاذ رضی الله عنه پشان وي، چې رسول الله صلی الله علیه وسلم یې په اړه فرمایلي:

«اهْتَزَّ العَرْشُ لِمَوْتِ سَعْدِ بْنِ مُعَاذٍ»

ژباړه: د سعد بن معاذ پر مړینه عرش ولړزید. [بخاري او مسلم]

ذهبي رحمه الله وایي: «دا حدیث متواتر دی. زه شاهدي ورکوم چې رسول الله صلی الله علیه وسلم په ریښتیا هم دا خبره کړې ده.» [العلوو لیل علی الغفار]. ذهبي په خپل کتاب –الفوائد- کې له ابو سعید الخدري رضي الله عنه څخه روایت کړی، چې رسول صلی الله علیه وسلم وفرمایل:

«اهْتَزَّ الْعَرْشُ لِمَوْتِ سَعْدِ بْنِ مُعَاذٍ ، مِنْ فَرَحِ الرَّبِّ عَزَّ وَجَلَّ»

ژباړه: عرش د سعد بن معاذ پر مړینه د رب عزوجل د خوښۍ له امله ولړزیده.

 د عبدالله بن امام احمد په السنة کتاب کې راغلي: «له حسن رضي الله عنه څخه روایت دی چې د سعد بن معاذ رضی الله عنه په جنازه کې د رحمن ذات عرش ولړزېد.» حسن رضي الله عنه داسې تفسیر کړی چې د عرش دا لړزېدل د سعد بن معاذ رضي ا لله عنه د روح د ورتګ له امله وو.

د هر مسلمان سرلښکر (قوماندان) لپاره اړینه ده چې د سعد رضي الله عنه په اړه مطالعه او فکر وکړي. سعد رضي ا لله عنه د بدر، الفرقان په ورځ ودرېد او رسول الله صلی الله عليه وسلم ته يې وويل: «موږ پر تا اېمان راوړی او پر تا مو باور کړی دی ... او پر دې شاهدي ورکوو چې، څه چې پر تا نازل شوي هغه حق دی او موږ ژمنه کړې چې ستا خبره به اورو او ستا پیروي به کوو. تاسو چې هر ډول پرېکړه وکړئ موږ درسره یو. په هغه ذات قسم چې تاسو یې په حق رالېږلي یئ، که تاسو سمندر ته د ټوپ کولو امر راته وکړئ، له موږ څخه به هېڅوک هم زړه نازړه نه شي. موږ سبا له دښمن سره د مخ کېدو ویره نه لرو؛ موږ به په خپله مبارزه کې ثابت قدمه اوسو او الله سبحانه وتعالی دې تاسو ته هغه څه ورسوي چې ستاسو سترګې پرې خوښیږي. راځئ حرکت وکړو او د هغه سبحانه و تعالی پر نصرت باور ولرو.»

دا هغه څه دي چې په اسلامي لښکرو کې د واک او ځواک څښتنان یې باید درک او د امت د برخلیک په ټاکلو کې د دغه ویاړلي دریځ پر ارزښت پوه شي چې دوی هم خپل ژوند د سعد رضي الله عنه په څیر د الله سبحانه وتعالی په اطاعت کې تېر کړی شي. سعد د دنیا ژوند ښه درک کړی و؛ ځکه خو یې د ځمکې پر سر د الله سبحانه وتعالی د دین د اقامې لپاره اسلام او د اسلام پیغمبر صلی علیه وسلم ته نصرت ورکړ. د هغه مړینه داسې وه لکه یوه زوم ته چې په واده کې د جنت باغونه ورکړل شي. دا هغه سعد و چې خلکو یې په اړه رسول الله صلی الله علیه وسلم ته وویل: «موږ هېڅکله هم دومره په وزن سپک مړی نه دی لېږدولی.» رسول الله صلی الله علیه وسلم ځواب ورکړ:

«مَا يَمْنَعُهُ أَنْ يَخِفَّ وَقَدْ هَبَطَ مِنَ المَلاَئِكَةِ كَذَا وَكَذَا، لَمْ يَهْبِطُوا قَطُّ قَبْلَ يَوْمِهِم، قَدْ حَمَلُوْهُ مَعَكُم»

«د هغه د جسد وزن ځکه سپک و چې ډېر شمېر پرېښتو یې جنازه له تاسو سره یو ځای لېږدوله. دا پرېښتې تر دې وړاندې هېڅکله ځمکې ته نه وې رالېږل شوې.» [ابن سعد په طبقات کې روایت کړی.]

سعد رضي الله عنه یو داسې شخصیت و، چې کله وفات شو، نو جبرائیل علیه سلام پیغمبر صلی الله علیه وسلم ته راغئ او ورته ویې ویل: «دا پاک روحه کس څوک و چې مړ شو؟ د هغه لپاره د اسمانونو دروازې خلاصې شوې او عرش ولړزید.» وروسته رسول الله صلی الله علیه وسلم وفرمایل:

«هَذَا الْعَبْدُ الصَّالِحُ الَّذِي تَحَرَّكَ لَهُ الْعَرْشُ، وَفُتِحَتْ لَهُ أَبْوَابُ السَّمَاءِ، وَشَهِدَهُ سَبْعُونَ أَلْفاً مِنَ الْمَلَائِكَةَ لَمْ يَهْبِطُوا إِلَى الْأَرْضِ قَبْلَ ذَلِكَ، وَلَقَدْ ضُمَّ ضَمَّةً ثُمَّ أُفْرِجُ عَنْهُ»

ژباړه: دا هغه نېک بنده دی چې د اسمانونو دروازې یې پر مخ خلاصې شوې او عرش ولړزید. اویا زره پرېښتې ورته راکوزې شوې، هغه یې دفن کړ او بېرته پورته شوې. [دا حکيم روايت کړی او الذهبي يې صحت تاييد کړی دی. امام احمد هغه په صحیح سند سره روایت کړی دی.]

په حقیقت کې دغه مقام الله سبحانه وتعالی د هغه چا لپاره چمتو کړی چې رسول الله صلی الله علیه وسلم ته یې د اسلامي دولت د تاسیس لپاره نصرت ورکړ. دغه او یا ښايي د الله سبحانه وتعالی په فضل او کرم تر دې لوی مقام هغو کسانو ته ورکړل شي چې نن ورځ هغو مسلمانانو ته نصرت ورکوي، چې په ژوند کې یې اسلام نه پلی کېږي او د کفر او استبداد ځواکونه پرې واکمن دي؛ دښمنان یې یرغل پرې کوي او ټول واکمن نظامونه او قوانین یو ځای ضربه ورته رسوي. د قدرت څښتنان باید دغه فرصت - چې تر څوارلسو پېړیو وروسته یوازې د دویم ځل لپاره لاس ته راغلی- له لاسه ور نه کړي او ګټه ترې واخلي. بریالي کسان هغه دي چې د سعد بن معاذ –چې لومړی ځل یې له دغه فرصت څخه ګټه واخیسته- د اجر او مقام ترلاسه کولو لپاره هڅې کوي.

څوک چې واک او ځواک لري خو اسلام او مسلمانانو ته یې له دې لارې خیر نه رسوي؛ هغوی خو یا خپل اخرت د دنیا په بدل کې پلوري یا خپل اخرت د بل چا د دنیا لپاره بربادوي. دوی یوازې د مسلمانانو په لښکرو کې د مډالونو، رتبو او لوړو مقامونو ترلاسه کولو لپاره هلې ځلې کوي؛ د اسلام او مسلمانانو د دفاع او پر ځمکې د ټول بشریت د څښتن د شرعي قانون پلي کولو لپاره پانګونه نه کوي؛ بلکې د دې دنیا له لنډمهاله او باطلو خوښیو څخه د ډېرې برخې ترلاسه کولو هڅه کوي. دوی دا ستر حقیقت هېروي چې که د الله دین ته نصرت ور نه کړي؛ نو دا مډالونه او رتبې به یې هېڅکله هم د الله سبحانه وتعالی له غضب او د دوزخ له اوره ونه شي ژغورلی.

د واک او ځواک خاوندان باید پوه شي چې سعد بن معاذ رضي الله عنه هم زموږ په څېر یو انسان و؛ زموږ پشان غریزې یې لرلې. هغه هم د ملکیت، زیږون او بقا لپاره فطري انګېزې لرلې؛ چې مظهرونه یې د پیسو، مقام، اولادونو او ښځو سره مینه ده. له دې سره سره، دا چې عقیده یې خالصه او پاکه وه؛ پوهیده چې د دې دنیا خوندونه لنډمهاله دي. هغه عقیده درلوده چې د آخرت خوندونه، تلپاتې او نه ختمېدونکي دي او همغه اصلي خوند دی. نن ورځ باید د واک او ځواک څښتنان درک کړي چې د صحابه کرامو رضی الله عنهم ژوند د تاریخ کومې ناکامې پاڼې نه دي چې باید د تکرار مخه یې ونیول شي؛ بلکې د سعد رضي الله عنه په څیر، دوی هم کولی شي چې دغه ستره کارنامه وکړي او په دواړو دنیاوو کې سرلوړي وي.

له عاصم بن قتاده رضی الله عنه څخه روایت دی چې «رسول الله صلی الله علیه وسلم ویده شو، یوه فرښته ورته راغله ـ یا جبرائیل علیه السلام ـ کله چې له خوبه راویښ شو، نو ورته ويې ويل: ستا له امت څخه نن شپه څوک وفات شوی چې جنتیانو یې آخرت ته په ورتګ سره خوشحالي وکړه؟ هغه وفرمایل:

«لا أَعْلَمُ إِلا أَنَّ سَعْداً أَمْسَى دَنِفاً (مريضاً). مَا فَعَلَ سَعْدٌ؟»

ژباړه: زه نه پوهېږم، یوازې په دې خبر یم چې سعد ناروغ و، سعد څه وکړل؟.

دوی وویل: «یا رسول الله (صلی الله علیه وسلم) روح یې واخستل شو. د هغه خلک ورته راغلل او دی یې خپلو کورونو ته یووړ.» رسول الله صلی الله علیه وسلم د سهار لمونځ ادا کړ او له خلکو سره روان شو. خلک دومره په چټکۍ روان وو چې بوټان یې له پښو څخه وتل او نیږدې وه چې جامې یې له اوږو ولوېږي. یو سړي رسول الله ته وویل: «یا رسول الله صلی الله علیه وسلم، خلک ستړي شوي دي.» هغه صلی الله علیه وسلم وفرمایل:

«إِنِّي أَخْشَى أَنْ تَسْبِقَنَا إِلَيْهِ الْمَلَائِكَةُ كَمَا سَبَقَتْنَا إِلَى حَنْظَلَةَ»

ژباړه: زه وېرېږم چې پرښتې به له موږ وړاندې هغه ته رسېدلې وي، لکه څنګه چې دوی له موږ څخه وړاندې حنظله رضی الله عنه ته رسېدلې وې.

 هغه دا جمله تکراروله:

«هَنِيئاً لَك أَبَا عَمْرٍو! هَنِيئاً لَك أَبَا عَمْرٍو»

ژباړه: ابو عمرو مبارک دې شه! ابو عمرو مبارک دې شه!

اې د مسلمانانو په پوځ کې د واک او ځواک څښتنانو! دا هغه ورځ ده چې هوډ راپاڅېږي او ویاړونه ثبتیږي. دا هغه ورځ ده چې تاسو د دغه دین د نصرت لپاره هېڅ ډول هڅه نه سپموئ. نو دغه فرصت له لاسه مه ورکوئ. د الله سبحانه وتعالی حکم ته د زړه له اخلاصه داسې «اې الله قدرت مې ستا په خدمت کې دی» ځواب ورکړئ. نن چې اسلامي امت تاسو ته چیغې وهي، نو هغوی ته په ځواب کې ووایه چې «موږ ستاسو د ټپونو ملهم یو، اې زموږ امته، موږ ستاسو د دردونو دوا یو.» نن ورځ حزب التحریر تاسو ته خپل لاسونه اوږدوي، ترڅو له دوی سره یو ځای دغه بار ته اوږه ورکړئ، نو حزب التحریر ته داسې ځواب ورکړئ چې «موږ ستاسو سعد یو، اې حزب التحریره، موږ ستاسو سعد یو.» د هغه چا غوښتنه ومنئ چې تاسو د الله سبحانه وتعالی امر ته رابولي ... ایا تاسو نه غواړئ چې د دوو سعدانو، سعد بن معاذ او سعد بن عباده، أسعد او أسيد پر لار ګامونه کېږدئ!؟ ایا تاسو نه غواړئ چې ستاسو مقام د دوی د مقام په څیر وي او د دوی مقامونو ته ورسېږئ او په دې توګه د دوی په څیر ځان ته ابدي خوښۍ تضمین کړئ!؟

اې د مسلمانانو په پوځ کې د واک او ځواک څښتنانو! د انصارو د مشر، سعد بن معاذ رضي الله عنه دریځ د مسلمانانو زړونه له خوښیو ډک کړل. کله یې چې نوم یادېږي، دعا ورته کېږي. دا ممکنه نه ده چې کله د ده په مړینه د رحمن رب د عرش د لړزېدو خبره واورې؛ سترګې دې د خوښۍ له اوښکو ډکې نه شي او زړه دې بیاځلي د دغه ارمان پوره کېدو لپاره ټوپونه ونه وهي. آيا خپل رب سبحانه و تعالی لوري ته د ورګرځېدلو لپاره تر دې غوره لار شته؟! د سړي لویوالی د هغه د دریځ په سوچه‌والي، د موخې په لویوالي او سپېڅلوالي او د ابتلأ او امتحان پر وخت د دوی په صبر کې دی. د سړي لویوالی او عظمت د هغه په دریځونو کې دی؛ که شرایط هر ډول وي، د خپل دریځ لپاره نه ستړي کېدونکې هڅې کوي او د دې هېڅ پروا نه کوي چې په دې لار کې له څومره لویو ننګونو سره مخ دی. تاسو په داسې وخت کې ژوند کوئ چې انصارو ته د مهاجرینو د دعوت پشان دعوت درته کېږي. نو زموږ انصار شئ. د خپل دین د عظمت، شوکت او ویاړ لپاره راپورته شئ! د خپل امت د سرلوړۍ لپاره پاڅېږئ!

موږ او تاسو دواړه ښه پوهېږو چې ستاسو لپاره مناسب ځای د جګړې ډګر دی. نو ایا دغو حکامو د جګړې هغه ډګرونه درته برابر کړي چې ریښتینی ویاړ پکې دی!؟ د عزت او سرلوړۍ هغه جګړې چېرې دي چې دغه حکام یوځای درسره جنګېدلي وي!؟ د هغو اتلانو پشان جګړې چېرته دي چې تاسو یې نومونه پر ځان اېښي او هغه نېکې کارنامې یې ثبت شوې!؟ هغه جګړې چېرې دي چې تاسو ترې پېژندل کېږئ او ورسره بلد هم یئ؟ موږ او تاسو دواړه پوهېږو چې تاسو یوازې مامورین نه یئ. ستاسو اندېښنه یوازې ثبات او د ژوند خوندي کول نه دي. تاسو د اسلام د واکمنولو او دغه واک د پیاوړي کولو کليانې ياست. امت د خپل دین د دښمنانو پر وړاندې ستاسو له لارې جهاد کوي. امت غواړي چې په تاسو کې د موسی بن نصیر، عقبه بن نافع، محمد بن قاسم او طارق بن زیاد په څېر کسان وویني.

اې زموږ د نصرت څښتنانو، تاسو پوهېږئ چې دغه حکام غواړي له خپلو باطلو نظامونو سره برلاسي شي او خپل ظلم او خیانت ته دوام ورکړي. دوی غواړي چې تاسو ورسره ودریږئ او د دوی د باطل نظام او قانون ساتنه وکړئ؛ خو الله سبحانه وتعالی درنه غواړي چې له دغو حکامو واک واخلئ. الله سبحانه وتعالی درنه غواړي چې واک د دعوت لېږدونکو ته وسپارئ او د نبوت پر منهج دوهم راشده خلافت تاسیس کړئ؛ ترڅو پر امت د هغه څه په واسطه حکومت وشي چې الله سبحانه وتعالی نازل کړي. دغه حکام پوهېږي چې په تاسو کې داسې مخلص کسان شته چې پر خپل دین ویاړي. دوی پوهیږي چې په تاسو کې داسې کسان شته چې د دوی د شرمناکو معاملو او تړونونو په سبب ورباندې په غوسه یئ. دوی پوهیږي چې په تاسو کې داسې کسان شته چې د دښمنانو له لاسه د امت درد او ځور احساسوي له هغه درد څخه کړیږي چې نن ورځ یې مسلمانان زغمي.

ځکه خو تاسو ګواښي، لرې کوي مو، څاري مو، محدودوي مو، بستونه مو بدلوي او پوښتنې درنه کوي. دوی جنایتکارو او خاینو افسرانو ته ترفیع ورکوي او د یوه شریف او صادق افسر ترفیع ردوي. دوی دا کار ځکه کوي چې د بدلون راوستو لپاره ستاسو لاسونه فلج کړي. الله سبحانه وتعالی له تاسو غواړي چې دا ډول واکمنان ونیسئ، له واکه یې لې کړئ، ریښې یې وچې او امت یې له شره خلاص کړئ. الله سبحانه وتعالی له تاسو غواړي چې پر ظالمو واکمنانو برلاسي، پر مسلمانانو رحم کوونکي او د دغه دين ساتونکي شئ. دا نه د شک کولو وخت دی او نه د ځنډ. دا د امت لپاره د عدالت او د دین لپاره د نصرت وخت دی. که پر دغو ناوړه او فاسدو چارو د الله سبحانه وتعالی او د هغه د رسول الله صلی الله علیه وسلم امر ته لومړیتوب نه ورکوئ، نو ستاسو دین او امت به نور هم په ستونزمنو شرایطو کې ګیر شي او د دغه غفلت په سبب به په اخرت کې سخت محاسبه شئ.

ايا سعد رضي ا لله عنه به د یوې ثانیې لپاره هم هغه څه منلي وای چې يهود یې په فلسطين کې د مسلمانانو پر وړاندې کوي؟ یا هغه څه چې امریکا په عراق او افغانستان کې وکړل یا په ټوله نړۍ کې د مسلمانانو پر وړاندې د صلیبي دښمنۍ کړنې؟ ایا سعد به هغه څه منلي وای چې روسانو په چیچن او سوریه، هند په کشمیر او چین په ختیځ ترکستان کې وکړل!؟ نو د سعد اولاده یې ولې منلی شي؟ موږ د واک او ځواک په خلکو کې هغو مجرمینو ته مخ نه اړوو چې دغو غلامو واکمنانو ته ورته دي. موږ ستاسو په منځ کې یوازې مخلصو کسانو ته مخ اړوو او یوازې له تاسو مخلصینو نصرت غواړو. نو تاسو زموږ غوښتنې ته د ځواب نه ورکولو لپاره هیڅ عذر او پلمه نه لرئ. د چوپ پاتې کېدو او انتظار لپاره هېڅ عذر نه لرئ. که تاسو دا جرات ونه کړئ او دین ته نصرت ور نه کړئ، نو څوک به یې کوي!؟

د الله سبحانه وتعالی د نازل کړي شریعت حاکمولو لپاره د شته واکمنانو بدلول د دین تر ټولو مکلفیتونو وړاندې دی. د دغه مادي بدلون مسولیت تر نورو وړاندې د واک او ځواک د څښتنانو دی. تاسو ته زمینه برابره شوې او له تاسو څخه د امت غوښتنه دا ده چې دغه واکمنان له واکه وشړئ. تاسو ته لارې هوارې شوې او واکمنان د خلکو له غچ څخه وېرېږي. لارې په بشپړ ډول پرانیستې دي او تاسو شاهدان یئ چې د امریکایي او اروپايي اشغالګرو تورې د مجاهدینو سپرونو ماتې کړې دي او یهودي قوماندانان د بل صلاح الدین له ظهور څخه خپله وېره څرګندوي.

لارې ټولې هوارې دي او یوازې د حق لارویانو انتظار باسي. د الله سبحانه وتعالی د رضا لپاره خپل نصرت ورکړئ. د نبوت پر منهج دوهم راشده خلافت په اړه د رسول الله صلی الله علیه وسلم زېری ستاسو په تمه دی. د خلافت د بیا تاسیس لپاره د نن ورځې انصار شئ. د امت د نن ورځې سعد شئ. سعد ستاسو په منځ کې دی او باید رامخکې شي. امت یې ستاسو په منځ کې لیدو ته سخت لېواله دی. امت د هغه سعد په تمه دی چې واک واخلي او د امانت په توګه یې د دعوت مخلصو لیږدوونکو ته وسپاري چې د نبوت پر منهج دوهم راشده خلافت تاسیس کړي او په حق سره حکومت وکړي. الله سبحانه وتعالی فرمايي:

[مَنْ كَانَ يَظُنُّ أَنْ لَنْ يَنْصُرَهُ اللَّهُ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ فَلْيَمْدُدْ بِسَبَبٍ إِلَى السَّمَاءِ ثُمَّ لِيَقْطَعْ فَلْيَنْظُرْ هَلْ يُذْهِبَنَّ كَيْدُهُ مَا يَغِيظُ]

ژباړه: «څوک چې دا ګومان کوي چې الله سبحانه وتعالی به په دنیا او اخرت کې له دغه پیغمبر سره څه مرسته ونه کړي، نو هغه دې د یوې رسۍ په مرسته ځان زندۍ او راځوړند کړي، بیا یې دې پرې کړي. بيا دې وګوري چې ایا د هغه تدبیر د یو داسې شي مخنیوی کولی شي، چې پر هغه بد تمامیږي.» [حج:۱۵]

د حزب التحریر مرکزي مطبوعاتي دفتر ته

بلال مهاجر- ولایه پاکستان

د مطلب ادامه...

روسیه د مهار او خپلواکۍ سیاست تر منځ او نړۍ ته د دې شخړې خطرونه

  • خپور شوی په سیاسي

دویمه برخه))

(ژباړه)

په تېره برخه کې مو د روسیې د مهارولو لپاره د دغه هېواد پر وړاندې د امریکا اقدامات بیان کړل او ومو ویل چې دغه سیاست په ځینو مواردو کې تر یوه حده بریالی و، خو څنګه چې امریکا غوښتل، په ټولو برخو کې بریالی نه شو. په دې برخه کې به د امریکا د سیاستونو پر وړاندې د روسیې د اقداماتو په اړه او پر دې خبرې وکړو چې مسکو څنګه د هغه څه د مخنیوي هڅه وکړه چې د امریکا تر وزرو لاندې او د واشنګټن د سیاستونو او دیکتاتورانه او پراختیا غوښتنې موخو لپاره د خدمت جوګه نه شي؛ څنګه چې امریکا له اروپایي دولتونو سره همداسې چلند وکړ. خو باید هېره نه کړو چې روسیه د هغه غوسه‌ناک سړي غوندې ده چې هېڅ ښه کار نه شي ترسره کولی!

وړاندې تر دې چې د روسیې د مهارولو لپاره د امریکا د سیاستونو پر وړاندې د دغه هېواد د اقداماتو په اړه بحث وکړو، هغه موارد په لنډه توګه بیانوو چې امریکا یې د روسیې پر وړاندې د مهارولو په سیاست کې په تر لاسه کېدو بریالۍ شوه:

امریکا روسیه له غرب سره د یوه سیال دولت له رتبې او په نړیوال دریځ کې له مقابل لوري څخه راوغورځوله او په دې سره یې دغه هېواد د نورو اروپایي دولتونو په څېر کړ، چې په نړیواله کچه د امریکا له سیاستونو څخه سرغړونه نه شي کولی؛ په ځانګړي ډول په عراق، افغانستان او سوریه کې د جګړو تر پېښېدو وروسته. د روسیې چوپتیا او له امریکا سره یې له مخالفت څخه ګوښه کېدل، په دې مانا دي چې له واشنګټن سره د دغه هېواد د مخالفت او مبارزې دریځ مهار شوی دی. روسیې په ډېری هېوادونو کې د امریکا د لاسوهنو پر وړاندې چوپتیا غوره کړې او په دې برخه کې یې هېڅوک نه دي راپاورلي، حتا مسکو د دغو هېوادونو په پولو کې د امریکا د نظامي اډو او مرکزونو پر وړاندې هېڅ دریځ نه دی نیولی. بېلګه یې د هغو پېښو پر وړاندې د روسیې دریځ نه نیول دي، چې په اسلامي خاورو او د افغانستان په پولو کې رامنځته شوې.

په نړیوالو ګرمو قضیو لکه د ایران قضیه یا له یهود سره شخړه کې، روسیې بې طرفه دریځ نیولی او د امریکا له سیاستونو سره یې مخالفت نه دی کړی. امریکا نښتې، روغې‌جوړې، جګړې او هوکړه‌لیکونه د روسیې له لاسووهنې او مخالفت پرته مخته وړل او دلیل یې په کورنۍ مسله کې د روسیې بوخت ساتل او یا ځینې هغه اقتصادي امتیازات او ژمنې دي چې امریکا د روسیې لپاره په پام کې نیولې دي.  امریکا له اروپایي هېوادونو څخه د روسیې د لرې کولو په سیاست کې بریالۍ شوه، په ځانګړې ډول له اوکراین سره وروستي بحران ته په کتو؛ یعنې اروپایي دولتونو له روسیې سره د انرژۍ په برخه کې اقتصادي تړونونه لغوه کړل او د روسیې او خپلو هېوادونو تر منځ یې نیمه‌انزوایي اړیکه جوړه کړه.

روسیې د وسلو په سیالۍ کې خپلې ډېرې نظامي تګلارې او لېرې واټن ویشتونکې او اغېزمنې وسلې لېرې کړې، چې علت یې د دغو ستراټیژیو تر شاه د یو شمېر سیاستونو په پام کې نیول دي، په ځانګړي ډول اقتصادي سیاستونه. روسیې د ډالرو د بدیل په مسله کې چوپتیا غوره کړه او د هغه د ماتې او له هغه سره د مبارزې لپاره یې هڅه ونه کړه. که څه هم دا فرصت و چې د خپلې انرژۍ د تړونونو سیاست د ډالر پر ځای روبل ته واړوي او په دې موده کې د ډالر ارزښت ته ضربه ورسوي. د امریکا حکومت په تېرو کلونو کې پر دې بریالی شو، چې تر ډېره بریده چین له روسیې څخه او په نړیواله کچه له هر ډول اقتصادي او سیاسي تړونونو څخه لرې وساتي؛ لکه د انرژۍ د بیو، فضایي ستونزه او د کرونا ستونزه او په ۲۰۰۸م کال کې له اقتصادي بحران څخه لروالی. امریکا دغه ستونزې د اروپایي هېوادونو، چین او روسیې له لاسووهنې پرته مدیریت کړې.

دا هغه موارد وو چې امریکا د روسیې د مهارولو په سیاست کې عملي کړل، خو امریکا پر دې بسنه ونه کړه، بلکې غوښتل یې چې روسیه په داسې هېواد بدله کړي چې په ټولو سیاستونو کې د امریکا تابع وي او په هره برخه او حتا د روسیې د اتحادیې په دننه کې باید د امریکا له لاسووهنو سره مخالفت ونه کړي. همدارنګه امریکا غوښتل چې روسیه په نړیواله کچه له چین او نورو هېوادونو سره د هر ډول مشارکت په برخه کې محدوده کړي. پر دې سربېره روسیه باید د پخواني ختیځ بلاک له هېوادونو سره خپل ټول تړونونه منحل کړي او په ناټو سازمان او یا نورو نظامي سازمانونو کې د هر هېواد د ایستلو او یو ځای کولو په اړه باید چوپتیا غوره کړي.

د روسیې سیاستوال پر دې پوه شوي دي، هغه څه چې امریکا یې ترسره کوي، په حقیقت کې د دوی د هېواد په دننه کې ښکاره لاسووهنه ده؛ په ځانګړي ډول هغه امنیتي او اقتصادي تړونونه چې امریکا د روسیې له ملګرو هېوادونو سره لاسلیک کړل. په دې برخه کې وروستی یې په ۲۰۲۳م کال د امریکا د بهرنیو چارو د وزیر انټوني بلېنکن هغه اقدام و، چې د پنځو خپلواکو هېوادونو له مشرانو سره یې تړونونه لاسلیک کړل. دغه کار د امریکا د موخو په اړه د روسیې باور نور هم ډېر کړ؛ یعنې هغه استعماري جګړه چې امریکا د روسیې کور ته نږدې او د کور په حویلۍ کې پیل کړې، شونې ده چې ژر به د هغې کور ته هم وغځېږي. همدارنګه روسیه متوجه شوې چې امریکا غواړي د پخواني شوروي اتحاد پاتې شونې (روسیه) کمزورې کړي، داسې چې هېڅ ارزښت او نفوذ ونه لري، د امریکا خواخوږۍ او خیر غوښتنې ته اړ وي، هر ډول چې امریکا وغواړي، همغه لوري ته یې برابره کړي او د خپلې خوښې په لور یې را واړوي. دا ټول د دې لپاره دي چې امریکا له کوم ګواښ او ننګونې پرته په نړیواله کچه یوازنی زبرځواک پاتې شي.

امریکا د روسیې پر وړاندې خپله شیطاني او مکاره څېره ښه څرګنده کړه او د اوکراین په قضیې سره ډېر بدلونونه رامنځته شول؛ یعنې په دې سره په اوکراین کې د امریکا لاسوهنې بربنډې شوې، چې موخه یې یوازې د روسیې مهارول او پخپل کور کې محدودول نه دي، بلکې د هغه کور ته دننه کېدل دي او چې څه یې زړه وغواړي، هغه باید ترسره کړي او لاسوهنه وکړي. همدارنګه امریکا باید د روسیې نږدې سیمو کې لاسوهنه وکړي، نظامي اډې جوړې، هر څوک چې وغواړي پخپلو ستراتیژیکو تړونونو کې یې یو ځای کړي او له اقتصادي او سیاسي پلوه چې هر څوک وغواړي، هغه جذب کړي. په بل عبارت امریکا روسیه د یو زبرځواک په توګه موخه وګرځوله، نه د یو فعال هېواد په څېر او په ورته وخت کې هڅه کوي چې په نړیواله کچه هر ډول چارې د خپلې خوښې اړوند مخته یوسي او د قدرت توازن وساتي، چې یو قطبي نړیوال سیاست یې خوندي پاتې شي؛ په ځانګړي ډول وروسته له دې چې یو شمېر اروپایي هېوادونو د امریکا د سیاستونو پر وړاندې نارضایتي وښوده او دا هغه څه وو چې د فرانسې لپاره یې انګېزه رامنځته کړه، ترڅو له ناټو سازمان پرته د یو خپلواک اروپایي نظامي ځواک بڼه غوره کړي. هو، له هغه ناټو تړون څخه جدا کېدل، چې امریکا ترې د خپل پوځ په توګه په هر وخت کې ګټه اخلي.

اروپا باید د امریکا سیاستونو ته په کتو د لګښتونو بیه ورکړي، تر دې چې د امریکا پخواني ولسمشر ټرمپ د خپل قدرت په وخت کې په ښکاره وویل: «امریکا اړ نه ده چې د ناټو ټول لګښتونه ورکړي، بلکې له اروپا څخه د امریکا د ملاتړ په بدل کې اروپا یې باید ورکړي.» په ځینو مواردو کې د چین نارضایتي هم ښکاره شوې ده، خو چین په هغه کچه کې نه دی چې د امریکا له سیاستونو سره د مبارزې لپاره ګام واخلي او دا هغه څه ته ورته دي، چې د امریکا د خزانې د پاڼو له یوې برخې سره د سرو‌ زرو د ځایناستي په مسله او یا هم د ډالر له نړیوالې ولکې څخه د خلاصون لپاره د (G20) هېوادونو د مشرانو په وروستیو ناستو کې پرې بحث وشو.

همدغو دلیلونو ته په کتو، روسیې د امریکا د سیاستونو او ظالمانه موخو پر وړاندې د استقامت او درېدو لپاره متضاد اقدامات ترسره کړل، ترڅو په دې سره خپل ځان له پاشل کېدو او سیاسي او اقتصادي وژنې څخه وساتي. د روسیې ولسمشر پوتین د دغې ناوړه څپې پر وړاندې د استقامت او درېدو لپاره کورني او بهرني اقدامات، موخې او سیاستونه ترسره کړل، ترڅو په دې سره له هغو ټولو فشارونو او دامونو څخه چې امریکا یې د روسیې پر وړاندې ترسیموي، خوندي پاتې شي. یو شمېر دغه اقدامات او سیاستونه به په راتلونکې برخه کې بیان کړو.

دوام لري...

الرایه جریده: ۴۵۰ګڼه

لیکوال: حمد طبیب

ژباړه: بهیر «ویاړ»

د مطلب ادامه...

د اګسټ ۱۴مې، خپلواکۍ ورځې پیغام

  • خپور شوی په پاکستان

د پاکستان، بنګله دیش او افغانستان مسلمانان باید خلافت تاسیس کړي چې سره یو موټی شي او د امریکا - هند اتحاد له جدي ګواښ سره مقابله وکړي.

د ۱۹۴۷م کال د اګسټ په ۱۴مه او ۱۵مه د هند تر وېش وروسته په دغه هېواد کې پاتې شوي ملیونونه مسلمانان اوس تر هندویزیم «هندوتوا» فرقه‌ایي پوپیولېزم لاندې یوازې د دې لپاره سخت ځورول کېږي چې مودي ټاکنې وګټي. د پاکستان د واکمنانو په څېر د بنګله دیش واکمنان هم د هندو دولت پر وړاندې د زغم او تسلیمۍ پالیسي پر مخ وړي. د هند تر وېش وروسته د اسلامي امت یوه بله مظلومه برخه، د برما مسلمانان د بودایانو د سختو ظلمونو قرباني شول. پاکستان چې د «هندوتوا» هر یرغل ته غاښ ماتونکی ځواب ورکولی شي، له هند څخه د خبرو اترو غوښتنه کوي او هلته د کرېکټ ټیم استولو اعلان کوي. دا په داسې حال کې ده چې د ۲۰۱۹م کال په اګېسټ کې له هند سره د اشغال شوي کشمیر تر اجباري تړلو وروسته، هندو دولت زموږ شاوخوا لس زره مسلمانې خویندې وتښتولې. اوس چې امریکا د مودي له حکومت څخه هر اړخیز ملاتړ کوي؛ وسلې ورکوي او د سیمې سټراټېژیک لید ورته بدلوي؛ د سیمې مسلمانان د نبوت پر منهج خلافت له تاسیس پرته بله لار نه لری. له شک پرته، یوازې د خلافت بیا تاسیس د سیمې ټول سیاست بدلولی شي. له خلافت سره به یو ځل بیا د هند په نیمه وچه کې اسلام د بې سیاله واکمن په توګه راپورته شي؛ لکه په تېرو پېړیو کې د خلافت پر وخت چې و.

د امریکا – هند اړیکې د۲۰۰۰م کال په سپټمبر کې د کلینټن او واچپايي تر لیدنې وروسته ګرمې شوې. د دواړو هېوادونو ترمنځ اړیکې بیا د ۲۰۰۵م کال په جولای کې د بوش- من موهن سېنګ په لیدنه کې د ملکي اټومي تړون پر وخت خپل اوج ته ورسېدې. دا اړیکې اوس د ۲۰۲۳م کال په جون کې د بایډن - مودي تر لیدنې وروسته پر هر اړخیزو سټراټيژیکو اړیکو بدلېږي. د دواړو هېوادونو ترمنځ اړیکې د جنګی بېړیو د ماشینونو، پوځي ډرون الوتکو، مصنوعي ځیرکتیا او نورو برخو کې همکارۍ او بېلابېلو امریکايي اکمالاتي ځنځیرونو پورې غزېدلې. له دې سره مودي وهڅول شو او  په هند او سیمه کې یې پر مسلمانانو بریدونه وکړل. امریکا هند ته خپله تر ټولو پرمختللې ټیکنالوژي ورکوي چې د چین او سیمې د مسلمانانو پر وړاندې یې د وسلې په توګه وکاروي. نن ورځ د امریکا لپاره تر ټولو لوی ګواښ چین دی؛ خو د سیمې مسلمانان د خلافت په بیا تاسیس سره د واشنګټن او نوي ډیلي خوب تښتولی شي. دا د امریکا-هند د اتحاد د پلانونو د شنډولو یوازینۍ لار ده.

اې د پاکستان وسله والو ځواکونو! کله چې تاسو دا اجیر واکمنان راوپرځوئ او د نبوت پر منهج خلافت بیا تاسیسولو لپاره بشپړ چمتو حزب التحریر ته نصرت ورکړئ، نو څه به پیښ شي!؟ د حزب التحریر امیر، شیخ عطا بن خلیل ابو الرشته به د دولتي قدرت ټول مظاهر په اغېزناکه توګه سره یو ځای کړي او ژر به افغانستان، منځنۍ اسیا او بنګله دیش د یوه واحد خلافت تر چتر لاندې سره یو ځای کړي. خلافت به د سیمې او له سیمې اخوا نورو اسلامي هیوادونو حکومتونه نسکور او د سیاسي، اقتصادي او پوځي سرچینو په مرسته به یو داسې پیاوړی دولت رامنځته کړي چې د اسلام د عظیم روحاني ځواک (د حق دین) په واسطه به لا پیاوړی شي. خلافت به اوسنی استعماري نظم له منځه یوسي او دغه ظالم بشري جوړښت ته به د پای ټکی کیږدي. خلافت به له ځنډ پرته ټوله اسلامي نړۍ د خلیفه تر واکمنۍ لاندې راولي او د الله سبحانه وتعالی په حکم به په اسلامي نړۍ کې په دومره چټکۍ خپور شي، چې د عربي او نا عربي هېوادونو واکمنان به ان له خپلو کڅوړو سره غرب ته د تښتېدلو وخت هم ونه لري.

د نبوت پر منهج خلافت به د فلسطین او کشمیر د ازادۍ لپاره مبارزه وکړي. د نړۍ د مهمو سوداګریزو لارو؛ لکه سویس کانال، ملاکا تنګي او د هرمز تنګي کنټرول به بیرته ترلاسه کړي. اوسنی فاسد نړیوال نظم به خښ او نړۍ ته به نوی اسلامي نظم وړاندې کړي. خلافت به د نړۍ تر ټولو ستر؛ تر ټولو ډېرې سرچینو لرونکی او د نړۍ په کچه تر ټولو ستر نفوس لرونکی دولت وي. د خلافت وسله وال ځواکونه او مهمات به په نړۍ کې تر ټولو هېوادونو پیاوړي وي او تر دې ټولو مهمه دا چې دوی به پر الله سبحانه وتعالی د اېمان پر ځواک سمبال وي. بې شکه دا هغه ځواک دی چې ټول دښمنان په ګونډو کوي.

نو اې د پاکستان وسله والو ځواکونو! همدا اوس راوړاندې شئ او په خپلو وینو، خولو او ځانونو د الله سبحانه و تعالی نصر ترلاسه کړئ. الله سبحانه و تعالی فرمایيي:

لِيُحِقَّ الْحَقَّ وَيُبْطِلَ الْبَاطِلَ وَلَوْ كَرِهَ الْمُجْرِمُونَ

ژباړه: «چې حق ثابت او باطل له منځه لاړ شي، که څه هم د مجرمانو دا نه خوښېږي.» [انفال:۸]

د حزب التحریر-ولایه پاکستان مطبوعاتي دفتر

۱۴۴۵ هـ. ق کال، د محرم ۲۷مه

۲۰۲۳م کال، دوشنبه، د اګېسټ۱۴مه

 

د مطلب ادامه...

د اوسني پانګوال اقتصاد پراختیايي پروژې یوازې حکامو او چارواکو ته ګټه رسوي

  • خپور شوی په پاکستان

 یوازې د خلافت تر سیوري لاندې پروژې به د خلکو ژوند ته سوکالي راوړي

د ۲۰۲۳م کال، د اګست په لومړۍ نېټه، د پاکستان پطرولیم وزرات او باراک د سرو زرو شرکت په ګډه د پاکستان د ۲۰۲۳م کال کانونو د ناستې کوربه‌توب وکړ. د انرژۍ د پطرولیم برخې لپاره د دولت وزیر، ډاکټر مصدق مالک دغې ناستې ته په وینا کې بهرنیو پانګوالو ته په پاکستان کې په بېلا بېلو برخو، په ځانګړې توګه د کانونو برخه کې د پانګونې بلنه ورکړه. هغه وویل چې له دې ناستې څخه موخه په هېواد کې د بهرنۍ مستقيمې پانګونې ډېروالی او د پرمختګ پر لور حرکت دی.

د تېرې پېړۍ په شپېتمو کلونو کې، پاکستان د کرهڼې او صنعت په ځينو برخو کې یو څه پرمختګ وکړ. دا د پرمختګ لسيزه وبلل شوه. خو ډېر ژر په ډاګه شوه چې د دغه پرمختګ د ګټو ډېره برخه د واک خاوندانو ۲۲ کورنیو ته رسېدلې وه. بیا د تېرې پېړۍ په اتیایمو او نویمو کلونو کې د ازاد بازار اقتصاد، سوداګریزه ازادي، د عامه بنسټونو خصوصي کول او د لویو لارو جوړول د پرمختګ اساسات وګڼل شول. د دغو پاليسیو او پروژو ګټه هم یوازې لږو خلکو او بهرنیو پانګوالو ته ورسېده. هېواد او خلک همداسې بېوزله پاتې شول.

دغه راز، د اوسنۍ پېړۍ په لومړۍ لسيزه کې له لرې واټن څخه د اړیکو پراخېدل او بیا په دوهمه لسیزه کې د چین او پاکستان اقتصادي دهلېز (CPEC) د هېودا د پرمختګ ضامن وبلل شول. خو بیا هم ډېره ګټه چينایي او څو ملیتي کمپنیو ته ورسېده. خلک او هېواد هماغسې بېوزله پاتې شول او نور هم په پور کې ډوب شول.

اوس یې خلک په دې خبره بیا خوشاله کړي چې پاکستان د ټرېلیونونو ډالرو په ارزښت کانونه لري؛ که په دې برخه کې ډېر کار وشي، د پاکستان او دغه هېواد د خلکو برخلیک به بدل شي. پوښتنه دا ده چې په دې کې څه شی نوي دي؟ پاکستان نږدې ۲۰ کاله مخکې له یوه چينایي شرکت سره تړون وکړ چې په بلوچستان کې له سایندک کانونو څخه مس او سره زر راوباسي؛ دا تړون تر ۲۰۳۷م کال پورې تمديد شو. د دغې پروژې ګټه نه یوازې دا چې د ټول پاکستان خلکو ته ونه رسېده؛ بلکې د هغې سیمې خلک لا هم په سخته بېوزلۍ او ناوړه حالت کې دي چې دغه کانونه ترې را ایستل کېږي.

که د تېرو شپېتو کلونو تجربه په پام کې ونيول شي، د دې خبرې کول به ناسم نه وي چې د دغو کانونو ګټه به بیا یوې ډلې واکمنو بهرنیو پانګوالو ته ورسېږي. دا خبره د یوه لوی څو ملیتي شرکت له لوري د دغې ناستې له کوربه‌توب او ګډونوالو ښکاري. نو تر هر څه وړاندې باید دا پوښتنه ځواب شي چې د پرمختګ د ټولو عناصرو پر شتون سربېره؛ پاکستان او پاکستانیان ولې سوکالۍ ته نه رسېږي او نهيلي دي؟

د دغه وضعیت اصلي دلیل دا دی چې په پاکستان کې پانګوال اقتصادي نظام پلی کېږي. دلته که ډيموکراسي وه، که پوځي ديکتاتوري او که بل څه؛ اقتصادي نظام یې تل همدا و. پانګوال اقتصادي نظام نیږدې ټولې شته سرچينې خصوصي سکټور ته سپاري. د دغو سرچينو اصلي ګټه پر خصوصي سکټور واکمن اړخونه ترلاسه کوي. دغه ګډ سهامي شرکتونه د پانګوال مالي تامین له موډل څخه میلیاردونه ډالر ترلاسه کوي. بانکونه، سهامي بازارونه، د پانګې بازارونه او د موسسو پانګوال پر دغو سرچینو کنټرول پیدا کوي. په داسې حال کې چې د یوه هېواد د شتمنۍ ګټه باید ټولو خلکو ته ورسېږي. په پانګوال اقتصادي نظام کې د یوه هېواد د شتمنۍ ګټه یوازې څو کسانو ته رسېږي.

په «پرمختللو» هېوادونو کې هم پانګوال نظام شتمني د یوې ډلې په لاسونو کې ږدي. د ۲۰۲۳م کال په لومړۍ ربع کې، په امریکا کې ۶۹ سلنه شتمني د ۱۰ سلنه مخکښو عاید لرونکو په واک کې وه. د دې په پرتله، د ټیټې کچې ۵۰ سلنه عاید لرونکو د ټولې شتمنۍ پر یوازې ۲،۴ سلنه برخې واک درلود. د پاکستان له پرېمانه سرچينو څخه به یوازې د نبوت پر منهج راشده خلافت تر سیوري لاندې اسلامي اقتصادي نظام کې ټولو خلکو ته ګټه ورسېږي. د اسلام اقتصادي نظام کانونه عامه شتمني ګڼي. له همدې امله، دولت اړ دی چې د کانونو پر استخراج، تصفیې او پلور پخپله څارنه وکړي. خلافت دولت باید دغه کانونه د خلکو پر اړتیاوو ولګوي، ځکه چې خلافت یو ساتونکی دولت دی او د خلکو د چارو رعایت او تنظیم کوي. په دې توګه د اسلام اقتصادي نظام د همدغه یوه حکم په پلي کولو سره ولس او دولت هوسا کولی شي.

الله سبحانه وتعالی فرمايي:

[وَلَوۡ اَنَّ اَهۡلَ الۡقُرٰٓى اٰمَنُوۡا وَاتَّقَوۡا لَـفَتَحۡنَا عَلَيۡهِمۡ بَرَكٰتٍ مِّنَ السَّمَآءِ وَالۡاَرۡضِ]

ژباړه: «که د سيمو خلکو ایمان راوړی وای او د پرهېزګارۍ لار یې غوره کړې وای، نو موږ به هغوی ته د اسمان او ځمکې د برکتونو دروازې پرانېستې وای.» [اعراف: ۹۶]

د پانګوال نظام پر ناکامو نسخو د  نور ډېر وخت، هلو ځلو او سرچينو ضایع کولو پر ځای؛ د واک او ځواک څښتنان باید حزب التحرير ته نصرت ورکړي چې د نبوت پر منهج راشده خلافت بیا تاسیس کړي.

د حزب التحريرـ ولایه پاکستان مطبوعاتي دفتر

۱۴۴۵ هـ. ق کال، د محرم ۲۰مه

۲۰۲۳م کال، دوشنبه، د اګست ۷مه

ژباړن: فریدون محتاط

د مطلب ادامه...

په لوېديځه پوله کې پر امنیتي ځواکونو د بريدونو د شدت دليل، د امريکا په امر د ځواکونو ځای پر ځای کول دي

  • خپور شوی په پاکستان

 یوازې خلافت د قبایلو امنیتي جوړښت بیارغولی شي

په قبایلي سیمو کې د پاکستان پر وسلوالو ځواکونو له زورورو بريدونو وروسته، د پاکستان حکومت ‌ډېری پلاوي له کومې بریا پرته له کابله راستانه شول. د پولې پورې غاړې ځينو بریدونه، په قبایلي سیمو کې عملیاتو او په افغانستان کې دننه د نورو بريدونو له ګواښونو سره سره؛ دا مسله لکه په تاریخ کې چې د برېتانیې، روسیې او امریکا لپاره و؛ د مناقشې لوی هډوکی دی.

د پاکستان او افغانستان د پولې دواړو غاړو ته پرتې قبایلي سیمې، د ځمکې پر مخ تر ټولو لویې قبایلي سیمې دي. پر شلو سترو عملیاتو، سلګونه استخباراتي عملیاتو او د قبایلي جنګیالیو د "ملا ماتولو" په لسګونو هڅو سربېره؛ وضعیت نور هم پسې خراب شوی. زموږ قبایلي خلک او عسکر هره ورځ وژل کېږي. د دولت په کچه هېڅوک د دغې مسلې لپاره دایمي حل نه لري. د قبایلو اوسنۍ پالیسي د امریکا پر لارښوونو ولاړه او زموږ له واقعیتونو سره په ټکر کې ده. دغو قبایلو یوازې اسلام او د اسلام حاکمیت، خلافت ته سر ټیټ کړی. یوازې خلافت کولی شي په قبایلي سیمو کې پر امنیت راوستلو سربېره، دغه خلک د اسلام لپاره پر یوه پیاوړي ځواک بدل کړي!

قبایلي سیمو درېیو زبرځواکونو ته په ماتې ورکولو سره، له خپلې خپلواکۍ سخته دفاع کړې. هر کله چې یو بهرنی ځواک دلته راځي، قبایلي خلک یې پر وړاندې جنګېږي. قبایلي سیمو ته د پاکستان د وسله‌والو ځواکونو له ننوتلو سره، جګړه شدیده شوه؛ ځکه چې مشرف دا کار د واشنګټن د عملیاتو او امریکايي صلیبي جګړې لپاره د ډالرو په بدل کې وکړ؛ د پاکستان پوځي رهبرۍ عملاً زموږ پوځ د امریکا د پوځ په همکار بدل کړ. له دې سره زموږ د دوو ډېرو پیاوړي ستنو؛ وسله والو ځواکونو او قبایلي جنګیالیو ترمنځ د جګړې اور بل شو. کله چې وسله وال ځواکونه او قبایلي جنګیالي د اسلامي احساساتو له مخې سره متحد وو؛ ازاد کشمیر یې د هندوانو له اشغال څخه خلاص کړ. دغه راز یې زبرځواک، شوروي اتحاد په ګونډو کړ.

د پاکستان پوځ اوس د امریکا د پالیسۍ له مخې پر افغان طالبانو فشار راوړي او د ډېورنډ کرښې تړلو له لارې د هغوی د نفوذ مخه نیسي. د پوځ رهبري په قبایلي سیمو کې اغزن سیم کشولو، د پوستو استحکام او پوځي کنډکونو پر جوړولو بوخت دي. په قبایلي سیمو کې ستر پوځي او استخباراتي بېخ‌بنسټ جوړ شوی، چې قبایل یې نه مني. د ډېورنډ کرښې تړلو د قبایلو اقتصاد زیانمن کړی؛ دغه راز یې د دواړو خواوو اوسېدونکو ترمنځ اسلامي او کورنۍ اړیکې پرې کړې. افغانستان او د ډیورنډ کرښې دواړو غاړو ته پراته قبایل د دغې کرښې له تړلو سره کلک مخالفت کوي.

په خیبر پښتونخوا ایالت پورې د قبایلي سیمو تړل هم د امریکا د پروژې یوه برخه ده. امریکا ادعا کوي چې خلک د بېوزلۍ له امله جهاد کوي. دوی وايي چې په لسو کلونو کې د زر بېلیونو روپیو پانګونه به د "پرمختګ" لامل شي او خلک به جهاد پرېږدي. دا په داسې حال کې ده چې تر دې وړاندې دغه امریکايي پالیسۍ په افغانستان کې ناکامې شوې او دوی له افغانستانه وتلو ته اړ شوي. د امریکا ټوله دنده، پلان او تګلاره د اوږدمهال لپاره له اور سره لوبې کول دي. دوی غواړي چې د مسلمانانو ترمنځ اور ته لمن ووهي. امریکا غواړي چې پاکستان په اوږده خو لږ شدت لرونکې جګړه LIC)) کمزوری کړي او له دې سره له هند څخه د سیمې پولیس جوړ کړي. څوک شته چې د دښمن په دغه فرېب او چل یې سر خلاص شي!؟

دغو قبایلو د صحابه کرامو رضی الله تعالی عنهم له وخته په خپله خوښه اسلام منلی. دوی د اسلام ځواک وګرځېدل. په خپله خوښه يې د الله سبحانه وتعالی په لار کې خپل ژوند قربان کړ. له پېړیو راهیسې یې په دوامداره توګه د اسلام له دښمنانو هدیرې ډکې کړي. نو ولې له دغو قبایلو سره په یوه اسلامي سياسي ابتکار، چې له اسلام اباد څخه د خلافت پيل دی، له دغو قبایلو سره چلند نه کېږي؟ خلافت به د امریکا د اوامرو زیانونه بېرته جبران او برعکس کړي. اسلام به دغه قبایل او پوځ سره متحد او د دواړو ترمنځ جګړه به ختمه کړي.

د نبوت پر منهج خلافت به د ډیورنډ کرښه ړنګه کړي. له خلافت سره د افغانستان او مرکزي اسیا په یوځای کېدو به د هندو دولت هیلې د سترګو په رپ کې له خاورو سره خاورې شي. نو د اسلام له نظره د دې ستونزې حل په وزیرستان، باجوړ، ژوب او ملاکنډ کې نه، بلکې په اسلام اباد کې دی.

نو اې د پاکستان وسله والو ځواکونو! د مسلمانانو تر منځ د فتنې دغه جګړه بس کړئ. د امریکایي پروژې د سونګ توکي مه کېږئ. حزب التحریر ته د نبوت پر منهج د خلافت د بیا تاسیس لپاره نصرت ورکړئ. هغه وخت به د قبایلي سیمو په ګډون د پاکستان او افغانستان خاورې د یوه واحد خلافت تر سیوري لاندې د ټولې اسلامي نړۍ د یووالي لپاره پیاوړی پلټ فارم وي.

 [وَٱللَّهُ غَالِبٌ عَلَىٰٓ أَمۡرِهِ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَعۡلَمُونَ]

ژباړه: «الله تعالی پر خپل کار غالب دی، خو ډېر خلک نه پوهېږي.» [یوسف: ۲۱]

د حزب التحريرـ ولایه پاکستان مطبوعاتي دفتر

۱۴۴۵ هـ.ق کال، د محرم ۲۲مه

۲۰۲م کال، د اګست ۹مه

ژباړن: فریدون محتاط

د مطلب ادامه...

د نایجر کودتا او له اصلي مسیره د مسلمانو لښکرو دوامداره کږېدل Featured

(ژباړه)

تېره پنجشنبه په نایجر کې د ولسمشرۍ ګارډ د رژیم پر وړاندې کودتا وکړه. دوی د ټلویزیون له لارې بیانیه خپره کړه چې د نایجر ولسمشر، محمد بازوم یې له دندې ګوښه کړی او د جنرال عبدالرحمن شیاني په مشرۍ یې د وطن ساتنې ملي شورا جوړه کړې؛ پوځ هم ژر د کودتاه له مشرانو خپل ملاتړ اعلان کړ. د کودتا مشرانو ډاډ ورکړ چې «د نایجر لخوا ټولو ترسره شوو تړونونو ته ژمن دي» او ملي، نړیوالې او سیمه‌ایزو ټولنو ته یې ډاډ ورکړ چې دوی «د پرځول شوو چارواکو فزیکي او اخلاقي حدودو ته درناوی کوي.»

له بده مرغه، د اسلامي لښکرو مشران لا هم له خپل اصلي مسیره کږېږي او د تابعیت هغه اصول یې نه دي پرېښي چې د استعماري هېوادونو لخوا پرې تپل شوي. په نایجر کې د پوځ مشران د رژیم پر وړاندې کودتاه کوي، خو دا کار د استعماري قدرتونو د تابعیت په چوکاټ کې کوي.

په سوډان کې د پوځ کړنې له استعماري قدرتونو سره د تړاو غوره ثبوت دی. جنرالان څنګه کولی او غوښتلی شي چې پر خپل هېواد د توغندیو او راکټونو ویشتلو او له دې سره په خپلو لاسونو د خپلو خلکو بېځایه کولو امر ورکړي؟ خو دا جرات نه کوي چې له هغې سیاسي دایرې بهر پل کېږدي چې استعماري دولت ورته رسم کړې!؟ دا مشران به تر کومه د استعماري سیاسي چتر له سیوري څخه د خپل امت د سیاسي چتر سیوري ته له تګ ویره لري؟!

ايا د لښکرو مشرانو تر اوسه نه ده درک کړې چې هغه څه چې استعماري قدرتونو یې امر ورته کړی؛ له خپل امت سره خیانت و  او پایله یې د اخرت عذاب دی؟ ایا دوی تر اوسه نه ده درک کړې، چې هغه څه چې له الله سبحانه وتعالی سره دي، مطلق حق دی او پایله به یې د اسمانونو او ځمکې په وسعت جنت وي!؟

ایا د لښکرو قومندانان دا نه درک کوي چې اسلامي امت یو زړور، مېړنی او خپلو مشرانو ته وفادار امت دی؟ دوی نه پوهېږي چې دغه امت پر خپلو هوښیارو او صالحو مشرانو وياړي او اسلام او مسلمانانو ته د دوی د وفادارۍ او درناوي له امله د دوی نومونه پر خپلو اولادونو ږدي؛ نوی دوی اسلام او مسلمانانو ته څه ورکړي!؟

ایا د لښکرو قومندانان پر دې نه دي پوهیدلي چې اسلامي امت ژوند ته د اسلام د بیا راګرځېدلو سخت انتظار باسي او دا چې نن ورځ خلافت د خلکو تر منځ په عامه رایه بدل شوی دی!؟

دغه مشران به څه وخت د مسلمانانو ګټې په پام کې نیسي؟ څه وخت به له استعمار او د هغه له شر څخه د جلا کېدو اعلان او د اسلام او مسلمانانو ملاتړ کوي؟ الله سبحانه وتعالی فرمايي:

[وَلَيَنصُرَنَّ اللهُ مَنْ يَنصُرُهُ إِنَّ اللهَ لَقَوِيٌّ عَزِيزٌ]

ژباړه: «الله سبحانه وتعالی به هرومرو هغو کسانو ته نصرت ورکړي چې الله سبحانه وتعالی ته نصرت ورکوي. له شک پرته الله سبحانه وتعالی ډېر قوي او برلاسی دی. [حج:۴۰]

موږ حزب التحریر له ټولو مخلصو کسانو او په ځانګړي توګه د پلفټ فارمونو او وېبپاڼو خاوندانو کې د پرېکړې واک لرونکو باندې غږ کوو چې د لښکرو مشرانو ته د اسلام او مسلمانانو د ملاتړ مسولیت رسولو ته اوږه ورکړي؛ دوی د اسلامي لښکرو د مسیر سمولو وړتیا لري. پر دوی غږ کوو چې امت ته د خلافت د تاسیس په اړه خبر ورکړي او دوی ته ورپه یاد کړي چې د خلافت تاسیس د اسلامي لښکرو د مشرانو دنده ده او امت به یې په دې برخه کې ملاتړ کوي. امت ته دغه حقیقت رسول د دغې مهمې مسلې په اړه د عامه پوهاوي چټک کولو لپاره بسنه کوي. نو اې د اسلامي امت ترمنځ پرېکړه کوونکو کسانو، پر الله سبحانه وتعالی قسم د اسلام او مسلمانانو لور ته په بیړه ځانونه ورسوئ، الله سبحانه وتعالی فرمايي:

[وَيَزِيدُ اللهُ الَّذِينَ اهْتَدَوْا هُدًى]

ژباړه: «کوم کسان چې سمه لاره غوره کوي، نو الله سبحانه وتعالی دغو کسانو ته د دغې لارې د سم طی کولو  په هدایت کې زیاتوالی ور په برخه کوي.» [مریم:۷۶]

انجینیر صلاح الدین عضاضه

د حزب التحریر مرکزي مطبوعاي دفتر رییس

۱۴۴۵هـ.ق کال، د محرم ۱۵مه

۲۰۲۳م کال، چهارشنبه، د اګېسټ۲مه

د مطلب ادامه...
Subscribe to this RSS feed

اسلامي خاورې

اسلامي خاورې

غربي هېوادونه

ټول لینکونه

د پاڼې برخې