• ·         د پاکستان پورونه تر اسمانه لوړ شول
• ·         د ایران اټومي خبرې بیا پیلیږي
• ·         د ترکیې اقتصادي بحران لاپسي ژور کېږي

بشپړ خبرونه:

د پاکستان پورونه تر اسمانه لوړ شول:

د پاکستان مالیې او عایداتو وزارت په دې وروستیو کې د پاکستان پورونه بربنډ کړل. په یوه لیکلي ځواب کې دغه وزارت ومنله چې د پاکستان بهرني پورونه په ۲۰۱۷ م، کې له ۹۵ میلیارده ډالرو (کله چې د عمران خان ګوند  PTIواک ته ورسید) نو د ۲۰۲۱م، د سپټمبرپه ۳۰مه، ۱۲۷میلیارده ډالرو ته پورته شول. دغه راز په دې وروستیو دریو کلونو او دریو میاشتو کې پورونه ۳۲میلیاردو ډالرو ته پورته شول! د تعجب وړ نه ده، چې لومړی وزیر عمران خان وايې: "لویه ستونزه" داده چې حکومت د هېواد چلولو لپاره کافي پیسې نه لري. هغه زیاته کړه چې بهرني پورونه او کم مالیاتي عاید د (ملي امنیت) په موضوع بدل شوي. دا په داسي حال کې ده، چې د PTI په دوره کې تورم دوه چنده لوړ شو. پاکستان به په ۲۰۲۳م، کې ټاکنې ترسره کړي او د PTI متحدین به په دې اقتصادي ناروین کې هغه یوازي پریږدي. داسي ښکاري چې د راتلونکي پاکستان پالیسي به د تېر په شان د پورونو لګول وي.

د ایران اټومي خبرې بیا پیلیږي

له شپږو میاشتو ځنډ وروسته، د نومبر په ۲۹مه، کمیسیون ناسته وکړه، ترڅو د ایران پر هسته یي پروګرام خبرې وکړي. خبرې اترې د ایران ملي ټاکنو پر مهال درېدلې وې، چې اوس د نړیوالو او سمیه ‌ییزو اندېښنو په راپورته کېدو سره د ایران هسته یي پروګرام پر وړاندي، چې په ۲۰۱۵م، برجام کې رامنځ ته شوې وې، له سره پیلیږي. د ایران او امریکا ترمنځ ډېر اختلافات پاتې دي، چې خبرې اترې له ځنډ او ستونزو سره مخ کوي. وروسته د دوشنبې له ناستې څخه، د اروپایي اتحادیې استازي انریک مورا خوښ و او ویې ویل، چې د ایران استازولۍ په زغرده وویل، چې د برجام بیا راژوندي کېدو لپاره باید جدي کار وکړي. هغه وویل: «په راتلونکو اونیو کې د مهمو کارونو په اړه مثبت احساس لرم» مورا زیاته کړه چې د امریکا بندیزونه پر ایران باندي په ملکي وګړو ناوړه اغېزې لري. هغه بندیزونو ته په اشارې سره وویل: د ایراني وګړو د ستونزو پای ته رسولو لپاره باید بیړه وشي. مورا وویل ایراني چارواکو منلي چې د June میاشت کې به درېدلې خبرې اترې بیا پیلوي. هغه وویل: هغوی منلې چې د پاتې خبرو د دوام لپاره، لومړۍ شپږ دورې خبرې ښه بنسټ دی. د تهران نوی حکومت غواړي په پخوانیو شرطونو بیاغور وکړي. هغوی منلې او د خبرو اترو په لومړیو کې یې جوړجاړی هم کړی دی.

د ترکیې اقتصادي بحران لاپسي ژور کېږي:

تېره اونۍ د ترکیې په بېلابېلو ښارونو کې لاریونونه پیل شول، دا په داسې حال کې ده چې لیره د یوه  ډالر پر وړاندې ۱۳ ته راښکته شوه، چې دا نوی ریکارډ دی. په استانبول او عنقره کې لاریونوالو د عدالت او پراختیا حزب ((AKP د غړو او حکومت د استعفا غوښتنه وکړه او هغوی په انقره کې له پولیسو سره نښته وکړه. د ترکیې روپۍ له کلونو راهیسې په بحران کې ده، ځکه د ترکیې پورونه د ناخالص کورني تولید نیم برابر دي، ډېری پورونه په ډالرو دي. د COVID-19 په څپې کې د سهاپ کاو، چي ځای ناستی اقبال د مرکزي بانک رییس له ټاکلو سره د ترکیې لیره ترټولو ټيټې کچې ته راښکته شوه. اردوغان د مرکزي بانک کنټرول په خپل لاس کې راوستی، او دا بانک یې په سیاسي بنسټ بدل کړی، ترڅو خپلې سیاسي موخې پلي کړي. د هغه لنډمهالې او نامنظمې موخې اوس په پراخه اقتصاد بدلې شوي؛ خو اردوغان وایې چې له یو لړ نویو اقتصادي اصولو څخه پیروي کوي.