Şerî Açıdan Parti (Hizb)

Bir kişinin, parti, cemaatler hakkındaki şeriatın görüşü ve bu konudaki tutumu hakkındaki sorusu üzerine kısa bir açıklama yapmak istiyorum...

Hamd Allah’a, salat ve selam peygamberimiz ve liderimiz Muhammed’in ve Muhammed’in Âli’nin üzerine olsun ve ba’d:

1- İslam’da partinin tarifi:

Lügatte parti: Fertlerin ortak bir vizyon veya hedef üzerinde bir araya geldiği cemaat veya gruptur.

Şeriatta: Parti, bir gaye ve metoda binaen övülebilir veya yerilebilir. Dolayısıyla “Hizbullah”, Allah'a ve Rasulü’ne itaat eden, iyiliği emredip kötülükten nehyeden kişilere yönelik bir övgüdür. “Hizbuşşeytan” ise, batıla tabi olan ve Allah’ın dinine karşı savaş açan kişilere yönelik bir yermedir.

Delil, Allahu Teala’nın şu kavlidir: وَمَن يَتَوَلَّ اللهَ وَرَسُولَهُ وَالَّذِينَ آمَنُواْ فَإِنَّ حِزْبَ اللهِ هُمُ الْغَالِبُونَ “Kim Allah’ı, Rasulü’nü ve iman edenleri dost edinirse (bilsin ki) üstün gelecek olanlar şüphesiz Allah’ın tarafını (Hizbullah) tutanlardır.” [Maide 56] Ve Allahu Teala’nın şu kavlidir: إِنَّ الَّذِينَ فَرَّقُواْ دِينَهُمْ وَكَانُواْ شِيَعاً لَّسْتَ مِنْهُمْ فِي شَيْءٍ إِنَّمَا أَمْرُهُمْ إِلَى اللهِ ثُمَّ يُنَبِّئُهُم بِمَا كَانُواْ يَفْعَلُونَ “Dinlerini parça parça edip guruplara ayrılanlar var ya, senin onlarla hiçbir ilişkin yoktur. Onların işi ancak Allah'a kalmıştır. Sonra Allah onlara yaptıklarını bildirecektir.” [En’am 159]

Olumlu ve olumsuz parti arasındaki fark:

- Olumlu olan: Hayra davet etmek, iyiliği emredip kötülükten men etmek ve İslam Devleti'ni kurmak gibi şerî hedefleri gerçekleştirmeye yönelik cemaatsel (kolektif) bir çalışmadır.

Olumsuz olan: Müslümanlar arasında bölünmeye veya mezhepçilik ya da milliyetçilik gibi şerî olmayan hedefleri gerçekleştirmek için çalışmaya yol açan bölünmelerdir.

2- Cemaat (parti) olarak çalışmanın vacip olduğuna dair şerî deliller

- Kur’an ayetleri:

Allahu Teala şöyle buyurmuştur: وَلْتَكُن مِّنكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ “Sizden, hayra çağıran, iyiliği emredip kötülüğü meneden bir ümmet/topluluk bulunsun. İşte onlar kurtuluşa erenlerdir.” [Âl-i İmran 104] Bu ayet, Müslümanlardan hayra (İslam'a) davet eden, iyiliği emreden ve kötülükten men eden bir cemaatin bulunmasının vacip olduğuna delalet etmektedir.

Allahu Teala’nın şu kavli: وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعاً وَلَا تَفَرَّقُوا “Hep birlikte Allah’ın ipine (İslâm’a) sımsıkı yapışın; parçalanmayın.” [Âl-i İmran 103] Vahdete ve bölünmemeye davet etmektedir.

- Nebevi hadisler:

Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem’in şu kavli: لَا يُؤْمِنُ أَحَدُكُمْ حَتَّى يُحِبَّ لِأَخِيهِ مَا يُحِبُّ لِنَفْسِهِ “Sizden biriniz kendi nefsi için sevdiğini, kardeşi için de sevmedikçe iman etmiş olmaz.” [Buhari ve Müslim rivayet etti] Müslümanlar arasında yardımlaşmanın ve dayanışmanın önemine delalet etmektedir.

Sallallahu Aleyhi ve Sellem’in şu kavli: وَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ لَتَأْمُرُنَّ بِالْمَعْرُوفِ وَلَتَنْهَوُنَّ عَنِ الْمُنْكَرِ أَوْ لَيُوشِكَنَّ اللهُ أَنْ يَبْعَثَ عَلَيْكُمْ عِقَاباً مِنْ عِنْدِهِ ثُمَّ لَتَدْعُنَّهُ فَلَا يَسْتَجِيبُ لَكُمْ “Nefsim kudret elinde olan Allah’a yemin olsun ki, ya iyiliği emredip kö­tülükten nehyedersiniz, ya da Allah’u Teala, katından sizin üzerinize bir azap gönderir. Sonra onun kaldırılması için Allah’a dua ederseniz de duanıza icabet edilmez.” [Tirmizi rivayet etti] Cemaatsel bir görev olarak iyiliği emretmenin ve kötülükten sakındırmanın vacip olduğunu teyit etmektedir.

3- İslam’da partilerin rolü:

- İslam Devleti’ni kurmak: Şeriatın uygulanmasına dayalı İslam Devleti olmadan İslam'ın kâmil bir şekilde tatbik edilmesi imkansızdır. Dolayısıyla, Hilafeti yeniden tesis etmek için cemaat (parti) olarak çalışmak şerî bir vaciptir.

- İyiliği emretmek ve kötülükten sakındırmak: İslami partiler, yöneticileri muhasebe etmek ve toplulukları ıslah etmek için çalışırlar ki bu, İslam'da kilit bir roldür.

- Fikri ve siyasi değişim: İslami partiler, laiklik ve demokrasi gibi Müslüman toplumlara egemen olan hatalı fikir ve mefhumları değiştirmek için çalışır.

4- Partiye karşı farklı tutumlar

a- Hizb-ut Tahrir’in tutumu:

- Hizb-ut Tahrir, Hilafetin yeniden tesis edilmesi gibi İslam'ın hedeflerini gerçekleştirmek için partisel çalışmayı şerî bir gereklilik olarak görmektedir.

- Davette Rasul Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in metoduna bağlı kalmakla temayüz etmekte olup şeriattan türetilen kapsamlı siyasi bir proje benimsemektedir.

- Mezhepçiliği ve milliyetçiliği reddetmekte ve ümmetin İslam sancağı altında birleşmesine davet etmektedir.

b- Diğer partilerin tutumu:

1- Laik partiler:

- Hilafet fikrine karşı savaşır ve laikliği pekiştirmek için çalışır.

- İslami partisel çalışmayı kendi çıkarlarına yönelik bir tehdit olarak görür.

2- Ilımlı İslami partiler:

- İslam'ı Batı kültürüyle uyumlu bir şekilde sunmaya çalışmaktadır.

- Hilafet mefhumunu çarpıtmakta ve demokrasi gibi tedrici-aşamalı çözümler sunmaktadır.

3- Mezhepçi partiler:

- Ümmeti parçalamak ve istikrarını sarsmak için çalışmaktadır.

- Dini, dar siyasi hedeflerini gerçekleştirmek için bir kılıf olarak kullanmaktadır.

5- Sonuç olarak:

- İslam'da partisel (Hizbi) çalışma, hayra (İslam'a) davet etmek, iyiliği emredip kötülükten sakındırmak ve İslami Devlet kurmak gibi şerî hedefleri gerçekleştirmeyi hedeflediği sürece şerî bir vaciptir.

- Bölünmeye veya şerî olmayan çıkarlar doğrultusunda hareket etmeye yol açan olumsuz particilik, şerî olarak reddedilmiştir.

- Hizb-ut Tahrir, şeriata göre çalışan İslami parti için örnekliği temsil ederken diğer partiler ise, ya İslam’a karşı çalışmakta ya da İslam’ın mefhumlarını tahrif etmektedir.

Sonuç olarak İslam'da parti haddi zatında reddedilmiş değildir, bilakis onun hükmü gayesine ve metoduna bağlıdır. Şayet parti, Hilafetin kurulması, iyiliğin emredilmesi ve kötülüğün nehyedilmesi gibi şerî hedefleri gerçekleştirmeyi hedefliyorsa, şerî olarak vaciptir. Yok eğer bölünmeye veya şerî olmayan fikirlerin yanında yer almaya yol açıyorsa, reddedilir.

Hizb-ut Tahrir Merkezi Medya Ofisi İçin Yazan
Ebu Bekir Celilî– Yemen