- مطابق
اسلام و بردهگی
«عن أبي هريرة رضي اللَّه عنه، أن رسول اللَّه صلى اللَّه عليه وسلم قال: «لا يَقُولَنَّ أَحَدُكُمْ: عَبْدِي وأَمَتي، ولا يقولن المملوك: رَبِّي وَرَبَّتِي، وليقل المالك: فَتَايَ وَفتاتي، وليقل المملوك: سَيِّدي وسيدتي، فإنكم المملوكون والربُّ اللَّه عَزَّ وَجَلَّ»
(مختصر سنن ابی داود للمنذری)
ترجمه: از ابو هریره رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: نباید یکی از شما بگوید، بندهام و کنیزم و مملوک(صاحب غلام و کنیز) نگویند اربابم، مالک گوید: پسر و دختر جوانم، و مملوک گوید: آقایم سرورم، زیرا شما همهای تان مملوک هستید و رب، الله سبحانه وتعالی میباشد.
در کتاب عون المعبود، شرح سنن ابی داوود چنین آمده است: لَا يَقُولَن أَحَدكُمْ عَبْدِي وَأَمَتِي(نباید یکی از شما بگوید بندهام و کنیزم) زیرا حقیقت بنده گی برای الله سبحانه وتعالی سزاوار میباشد، پس همۀ شما بندههای الله سبحانه وتعالی میباشید. بناءً حقیقت ربوبیت تنها خاص برای الله سبحانه وتعالی میباشد، زیرا رب آن ذاتی است که مالک و قایم به ذاتش میباشد. بنابر این، حقیقت چنین صفتی به غیر الله سبحانه وتعالی موجود نمیباشد. وَلْيَقُلْ الْمَالِك فَتَايَ وَفَتَاتِي(مالک بگوید پسر و دختر جوانم). هر دوی اینها به معنی پسر و دختر جوان خدمه غالباً استعمال میگردد. وَلْيَقُلْ الْمَمْلُوك سَيِّدِي وَسَيِّدَتِي(مملوک گوید آقا و سرورم)؛ زیرا لفظ سید، مثل مخصوص بودن رب به الله سبحانه وتعالی، مخصوص به الله سبحانه وتعالی نمیباشد.
رسول الله صلی الله علیه وسلم در توصیهای به ابو ذر رضی الله عنه چنین میگوید:
«هُمْ إِخْوَانُكُمْ، جَعَلَهُمُ اللهُ تَحْتَ أَيْدِيكُمْ، فَأَطْعِمُوهُمْ مِمَّا تَأْكُلُونَ، وَأَلْبِسُوهُمْ مِمَّا تَلْبَسُونَ، وَلا تُكَلِّفُوهُمْ مَا يَغْلِبُهُمْ، فَإِنْ كَلَّفْتُمُوهُمْ فَأَعِيْنُوهُمْ»
(أكمال المعلم بفوائد مسلم)
ترجمه: آنها(غلامان) برادران شما هستند، آنها را الله(سبحانه وتعالی) زیر دستان شما قرار داده است، پس چیزیکه خودتان میخورید، به آنها نیز بخورانید و آنچه میپوشید، به آنها بپوشانید، و آنها را از قدر توانشان به کاری وادار نگردانید و اگر چنین کردید، با آنها در آن کار کمک نمایید.