Salı, 09 Ramazan 1445 | 2024/03/19
Saat: (Medine Saati İle)
Menu
ana menü
ana menü

بسم الله الرحمن الرحيم

Soru Cevap
Libyalı Taraflar Arasında Diyaloğun Yeniden Başlaması

Soru:

23 Kasım 2020 Pazartesi günü Libyalı taraflar arasında ikinci tur diyalog, görsel iletişim mekanizması aracılığıyla yeniden başladı. Diyalog, yeni hükümet ve Başkanlık Konseyi isimlerini belirleme mekanizması üzerine fokuslandı. İlk tur, 15 Kasım 2020 Pazar günü gerçekleşti. Bazı noktalarda anlaşmaya varıldığı, bazı konuların askıda kaldığı duyuruldu. Bu diyalog, Fas’ta Libyalı taraflar arasında başlayan diyalog ile eş zamanlı olarak başladı. Diyaloglar savaşının arkasında kim var? Diyaloglarda Libya krizini çözebilecek önemli noktalara ulaşıldı mı? Bu konuda uluslararası tutumlar nelerdir?

Cevap:

Bu soruya yanıt verebilmek için aşağıdaki hususlara göz atmak kaçınılmazdır:

1- Türkiye, El Serrac’ı destekledi. Nihayet El Serrac güçleri, Hafter güçlerini başkent Trablus’tan kovdu. Bunu Sirte ve El Cufra izledi. Daha sonra Türkiye, El Serrac’a kalıcı ateşkesi, asi ve gayri meşru olarak kabul ettiği diğer tarafla diyalog ve müzakereleri kabul etmesi çağrısında bulundu! Bu nedenle, 17 Haziran 2020 tarihinde Türkiye Dışişleri Bakanı, Ulusal Mutabakat Hükümeti Başbakanı Fayez El Serrac ile görüşmek üzere Trablus’a bir ziyaret gerçekleştirdi. Çavuşoğlu yaptığı açıklamada, Libya’da kalıcı bir ateşkes ve siyasi bir çözüm için de görüş alışverişinde bulunduk.dedi. [18.06.2020 Anadolu Ajansı] Türkiye’nin müdahalesi, El Serrac ve hükümetinin yararına değildi, aksine baskı altına almak içindi. Ta ki diğer tarafı kabul etsin. Türkiye açıkça Amerikan yörüngesinde hareket ediyor. Amerika, Türkiye’nin Libya’daki adımlarını desteklediğini açıkladı. Bu da Türk müdahalesinin ABD hesabına gerçekleştiği anlamına geliyor. Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan, Libya meselesini görüşmek üzere 8 Haziran 2020 tarihinde ABD Başkanı Trump ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Erdoğan, “Libya krizini çözmek için ABD-Türk girişimi doğuracak çalışmaların olduğunusöyledi. Görüşmenin ardından TRT ortak yayınında gündeme ilişkin değerlendirmelerde bulunan Erdoğan, Trump ile bazı anlaşmalara varıldığını söyledi ve Libya konusunda iki ülkenin ortak girişim formüle etme olasılığındanbahsetti, ancak çok fazla detay vermedi. Türk Dışişleri Bakanı Mevlut Çavuşoğlu’nun 11 Haziran 2020 tarihinde NTV televizyonuna yaptığı açıklamalar da bunu doğruladı. Çavuşoğlu, “Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ABD Başkanı Donald Trump’ın 08 Haziran 2020 Pazartesi günkü telefon görüşmesi uyarınca Libya konusuna ilişkin, öncelikle uzman düzeyindeki kişilerin bir araya geleceğini, daha sonra meselenin bakanlar düzeyinde ele alınacağını belirtti. Libya konusunda Türk-Amerikan girişimi yayınlanabilirifadelerini kullandı. Bütün bunlar, Türkiye’nin Libya’da sadece Amerikan politikalarını uyguladığını doğrulamaktadır.

2- El Serrac, Türk desteğinin sona ermesi nedeniyle Hafter düşene kadar Sirte ve el Cufra kentlerine saldırı konusunda ısrar etse de bu iki kenti ele geçiremedi. Eğer Türk desteği sona ermemiş olsaydı, bu iki kenti ele geçirebilirdi. Türkiye, ateşkesi kabul etmek ve diğer tarafla müzakere etmek için El Serrac’a baskı uyguladı. Bu yüzden El Serrac, 16 Eylül 2020’de Erdoğan’ı zor durumda bırakmak için Ekim ayı sonunda istifa edeceğini açıkladı. El Serrac, 16 Eylül 2020’de Libya resmi televizyonundan canlı yayınlanan konuşmasında, Yürütme yetkimi en geç ekim sonunda devretmeyi samimiyetle istediğimi herkese ilan ediyorum. Bu sürede diyalog komitesinin faaliyetlerini tamamlamış, yeni bir başkanlık konseyi seçmiş ve görevi devralacak yeni başbakanı görevlendirmiş olacağını umuyorum.dedi. El Serrac, üzerinde baskı olduğunu itiraf etti. Ve “Kutuplaşma, barışçıl çözüm bulmaya yönelik tüm müzakereleri son derece zorlaştırdığını belirtti. İsim vermeden bazı tarafları, savaş seçeneğine bahis oynamakla suçladı. Kuruluşundan bu yana hükümetinin, normal veya yarı normal bir atmosferde işlev görmediğini kabul etti ve her gün hükümetinin, içeriden ve dışarıdan komplolara maruz kaldığını kaydetti.” Bilindiği üzere El Serrac, İngilizlerin Tunus’ta kurduğu ve 2015 yılında imzalanan Suheyrat anlaşmasından hemen sonra Trablus’a transfer ettiği Libya hükümetinde başbakanlık görevini üstlendi. Bu nedenle Avrupa’nın özellikle İngiltere’nin dürtüsü olmadan görevi bırakamaz.

3- Erdoğan, El Serrac’ın görevi bırakacağı ile ilgili açıklamasını endişeyle karşıladı. Erdoğan, Geçen hafta Sayın El Serrac ile bir kabulüm olmuştu. Ardından böyle bir gelişme bizler için üzüntü verici. Libya gibi bir yerde Trablus’ta bir ara çok olumsuz gelişmeler oldu. Heyetlerimizin Libya Milli Mutabakat Hükümeti ile görüşmeleri olabilir. Bu işi olması gereken istikamete dönüştürürüz...ifadelerini kullandı. [18.09.2020 Reuters, Anadolu Ajansı] El Serrac, sonunda istifadan vazgeçti. El Cezire’nin 30 Ekim 2020’de bildirdiğine göre, “Libya Cumhurbaşkanlığı Konseyi Başkanı Fayez El Serrac Cuma günü yaptığı açıklamada, bazı dost ülkelerden gelen çağrılar üzerine Ekim ayı sonunda istifa etme kararından vazgeçtiğini açıkladı. Libya Başbakanlık Sözcüsü Galib el-Zaklai, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, Başbakan El Serrac’ın, Libyalı taraflar arasında devam eden diyalog görüşmeleri tamamlanana kadar istifa etme kararından vazgeçtiğini duyurdu. [30.10.2020 El Cezire] Avrupa, Erdoğan’a boyun eğmediğini, bunun bizzat kendi görüşü olduğunu göstermek için El Serrac’ın istifadan vazgeçmesini kabul etmek zorunda kaldı. Bu nedenle, önceki kaynak Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maasın, Cuma günü El Serrac’dan Libya diyaloğu süresince görevde kalmasını istediğinisöyledi. Libya hükümeti tarafından Facebook hesabı üzerinden yapılan açıklamada, Maas ile El Serrac arasında bir telefon görüşmesi gerçekleştiği, görüşmede Libya’daki güncel gelişmelerin ele alındığı belirtildi. Alman bakan, El Serrac’ın diyalog süreci boyunca görevinde kalmasını arzu ettiklerini, bunun hayati önem taşıyan önümüzdeki haftalarda kurumsal ve idari sürekliliğin güvence altına alınması için önem taşıdığını vurguladı.” [30.10.2020 El-Cezire]

4- Böylece El Serrac, istifa ederek Erdoğan’ı zor durumda bırakmak yerine istifadan vazgeçmek zorunda kaldı! Erdoğan, istifadan vazgeçtikten sonra bile istifa kararının doğru olmadığını yinelemek için El Serrac ile temasa geçti! 7 Kasım 2020 günü Haber 7 sitesinin diplomatik kaynaklardan aktardığına göre, “El Serrac’ı istifa kararından Erdoğan vazgeçirdi. Erdoğan, El Serrac’a “Şu an istifa etmen Libya’da dengeleri değiştirir. Libya halkının sana ihtiyacı var. Bu istifanın sırası değil” dediği öğrenildi...”

5- Rus müdahalesine gelince, ABD’nin onayı ile gerçekleşti. Türkiye ile koordinasyon halinde yürütüldü. Rusya, her iki tarafa karşı da dengeli bir tutum takınmaya çalışıyor. Hafter’i desteklemek için asker göndermesine rağmen, asker göndermediğini söylüyor, bu askerlerin, Başkan Putin yandaşı Rus güvenlik şirketi Wagner güçleri olduğunu iddia etse de Rusya bir arabulucu gibi davranıyor! El Serrac hükümeti üzerinde etkin olmak, rolünü oynamak ve Libya ile ilgili müzakerelerde yer almak için El Serrac hükümeti ile bağlarını kesmek istemiyor. Bu yüzden Rusya Devlet Başkanlığı Orta Doğu ve Afrika Özel Temsilcisi Mikhail Bogdanov, Türkiye de dâhil olmak üzere tüm uluslararası etkili aktörlerle yakın işbirliği içindeyiz. Trablus yetkilileriyle özel ilişkileri göz önünde bulunduruyoruz. Libyadaki Türk-Rus işbirliğini takdirle karşılıyoruz. Rusya Federasyonu Başkanı Vladimir Putin ile Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğanın geçen Ocak ayında (13.01.2020) duyurduğu girişim, savaşan tarafların ateşkes ilanında olumlu bir rol oynadı. Bu, Berlin Konferansı düzenlenmesi için uygun bir zemin yarattı.şeklinde konuştu. [20.07.2020 Al Ahram]

6- Bu nedenle, 10 Haziran 2020’de ABD Dışişleri Bakanı Pompeo, düzenlenen basın toplantısında, “Libya’da bir an önce ateşkes üzerinde anlaşmaya varılması çağrısında bulundu. Libya’daki tüm yabancı müdahalelere son verilmesi ve müzakere masasına dönülmesi çağrısı yaptı. Pompeo GNA ve LNA arasında BM görüşmelerine tekrar başlamak üzerinde uzlaşı olması pozitif bir ilk adım. Ateşkesin uygulanabilmesi için ve BM’nin önderliğindeki Libya siyasi görüşmelerinin tekrar başlaması için artık hızlı ve iyi niyetli müzakereler yürütülmesi gerekiyor” dedi. [10.06.2020 Sky news] Amerika, tarafların ateşkesi kabul ettiklerini açıkladıkları son anlaşmanın memnuniyet verici olduğunu söyledi. ABD Dışişleri Bakanı Pompeo, 26 Ekim 2020 tarihinde yaptığı yazılı açıklamada, Libyalı savaşan gruplar arasında imzalanan ateşkes anlaşması cesur bir adımdır. Tüm yabancı güçler, anlaşma uyarınca 90 gün içinde ülkeyi terk etmelidir. Seçim hazırlıkları için Libya’daki iktidarın yeni yürütme yetkililerine transferini destekliyoruz.dedi. BM Libya Destek Misyonu, 23 Ekim 2020’de yaptığı açıklamada, Cenevre’deki 5+5 Ortak Askeri Komite toplantılarının 4. turunda, Libya’da savaşan iki taraf olan, Ulusal Mutabakat Hükümeti’ne bağlı askeri güçler ve Halife Hafter heyetleri (LNA) arasında ateşkes anlaşması imzalandığını söyledi. [23.10.2020 Reuters] Amerika, dizginleri elinde tutmak ve Avrupa’nın, özellikle de İngiltere’nin ayağının altındaki halıyı çekmek için Birleşmiş Milletler adına diplomatik ve politik olarak Libya’ya doğrudan müdahale ediyor.

7- Libya’da siyasi bir çatışma yaşanıyor. Araya askeri operasyonlar giriyor. Bu yüzden Libyalı tarafları diyalog ve anlaşma için bir araya toplamak, hatta direktifleri imzalatmak için toplantılar yarışı gerçekleşiyor... İngiltere, Fas’ın Bouznika şehrinde Libya Devlet Yüksek Konseyi ile Tobruk Temsilciler Meclisi heyetleri arasında sözde Libya Diyalog Toplantıları’nın üçüncü turunu düzenledi. Birinci tur 6-10 Eylül 2020, ikinci tur 2-6 Ekim 2020, üçüncü tur da 5 Kasım 2020 tarihlerinde gerçekleşti. Tarafların heyetleri, ülkedeki üst düzey kurumlara atama kriterlerine ilişkin anlaşma taslağını imzaladılar. Bu toplantıların arkasında ajanları aracılığıyla İngiltere’nin olduğu açıktır. Diyalog, 17 Aralık 2015’te Fas’ın Suheyrat kentinde imzalanan anlaşmanın 15. maddesini uygulamak için mutabakat sağlamayı öngörüyor. Anlaşma taslağını Trablus’taki Libya hükümeti adına Devlet Yüksek Konseyi heyeti Başkanı Fevzi El Ukab ile Temsilciler Meclisi heyeti Başkanı Yusuf el-Akuri, başkent Rabat banliyölerinde imzaladı. 15. Maddenin ilk paragrafı, “Temsilciler Meclisinin, Libya Merkez Bankası Müdürü, Sayıştay Başkanı, İdari Kontrol Birimi Başkanı, Yolsuzlukla Mücadele Heyeti Başkanı, Yüksek Seçim Kurulu Başkanı ve Üyeleri, Yüksek Mahkeme Başkanı ve Başsavcı gibi üst düzey devlet kurumlarına atama yapmak konusunda fikir birliği sağlamak için Devlet Konseyi ile istişare yapmasını gerektiriyor. Maddenin ikinci paragrafı da “Temsilciler Meclisi üyelerinin üçte ikisinin, bu atamaları onaması gerektiğini” öngörüyor. Diyalog tarafları, 6-10 Eylül tarihleri arasında ilk tur için bir araya geldiler. Üst düzey pozisyonları üstlenme mekanizması, anlaşma ve yürürlüğü ile ilgili prosedürleri tamamlamak için toplantıların yeniden başlaması konusunda kapsamlı bir anlaşmaya vardılar.

8- Amerika, BM Özel Temsilcisi Vekili Stephanie Williams aracılığıyla tüm kartları yeniden karmak istedi. Williams, Amerikalı bir diplomattır. “Önce Libya” sloganı altında Bouzine’deki diyaloga paralel bir Libya Diyalog toplantıları çağrısında bulundu. 9 Kasım 2020’de Birleşmiş Milletler’in himayesinde ve seçtiği 75 Libyalı siyasi figürün katılımıyla Libya’daki ihtilaflı taraflar arasında Tunus’ta doğrudan müzakereler turu başladı. Diyalog ekibi, milletvekillerinden, Yüksek Konsey üyelerinden, Trablus, Rakka ve Fizan bölgelerinin temsilcileri ve ileri gelenlerinden oluşuyordu. Williams, 15 Kasım 2020 akşamı yaptığı açıklamada, “Tunus’ta yüz yüze süren Libya Diyalog turu, çok pozitif sonuçlarla sona erdi. Katılımcılar bir hafta sonra video konferans yoluyla tekrar toplanacak. Olumlu sonuçlar, seçim tarihinin, yürütmenin yetkinliklerinin, Başkanlık ve hükümet Konseyi adaylık şartlarının belirlenmesi ile ete kemiğe bürünecek. Libya Diyaloğu katılımcıları, tartışmaların yedinci gününde üç önemli dosyada mutabakata vardı. Birincisi, 24 Aralık 2021 gününün seçim tarihi olarak belirlenmesi. 1951’de ülkenin bağımsızlığına denk gelen bu tarih, Libyalılar için önemli bir tarihtir... Yürütme organının yetkinlikleri ve başkanlık konseyinin adaylık şartları belirlendi. Başkanlık konseyi, ulusal uzlaşma üzerinde çalışmak da dâhil olmak üzere basit sorumluluklara sahip olacak. Güney, Doğu ve Batı bölgelerini temsilen üç üyeden oluşacak... Katılımcıların onadığı üçüncü dosyaya gelince, Libya halkına su, elektrik vb. gibi hizmetlerin sağlanmasını belirleyici olacak olan hükümetin yetkinliğini yansıtıyor... Başkanlık Konseyi ve hükümet, faaliyetlerinde ayrı yapılar olacaklar. Bu pozisyonlar için seçilenler, kısa bir süre hizmet edecek ve (parti mensubu değil) teknokrat olacaklar... Hala yapılması gereken çok iş var... On yıllık savaş, bir haftalık siyasi görüşmelerle çözülemez... Katılımcılar, bir hukuk komitesi seçimi mekanizmasını ve egemenlik meselesi olacak olan seçimlerin anayasal kuralını belirlemek için bir hafta boyunca video konferans yoluyla görüşmeyi kabul ettiler...” ifadelerini kullandı.” [16.11.2020 Anadolu Ajansı] Amerika, Suheyrat anlaşmasını tamamen yok saydı. “on yıllık savaş bir haftalık siyasi görüşmelerle çözülemez” diyerek, sanki sıfırdan çalışmaya başladı. Suheyrat anlaşmasını gayri resmi olarak iptal etmek için tüm dosyaları yeniden ele alıyor. Mümkünse nihai olarak sona erdirmek ya da yok edemezse kontrol altına almak için İngiliz etkisini en aza indirgiyor.

9- BM Libya Özel Temsilcisi Vekili Stephanie Williams, diyaloğu engelleyenleri yaptırımlarla tehdit etti. Williams, Diyalog katılımcılarına fon sağlamaya çalışanlar, obstrüksiyoncu olarak tanımlanacaktır. Ayrıca, rüşvet ve oy satın alma bilgileri ile ilgili olarak soruşturma açılacak. Yozlaşmış siyasi paranın müdahalesiyle ilgili davranış kuralları var. Katılımcı kişilikleri pozisyonlardan dışlama önerisi olmadı. Ancak oran, yüzde 61e ulaştı. Yüzde 75nin üzerinde anlaşmaya varılması gerekiyor...dedi. [17.11.2020 Şarku’l Avsat] Williams, BM Özel Temsilcisi maskesi altında Amerikan politikasının bir temsilcisi gibi hareket ediyor. Amerika, ABD Temsilciler Meclisi aracılığıyla Williams’ın kararını destekledi. ABD Temsilciler Meclisi, Libya’da istikrar sağlanmasını amaçlayan ve ateşkesin bozulması halinde ülkedeki savaşa müdahale eden yabancı unsurlara da yaptırım uygulanabilmesini öngören yasa tasarısını kabul etti. Yasa, “BM öncülüğündeki Libya konulu görüşmelerin önemini” hatırlatıyor. Tasarı, Libya’daki herhangi bir siyasi aktöre destek veren yabancı unsurların ve ülkenin petrol kaynaklarını kendi çıkarları lehine kullanmaya çalışan kişi veya kurumların yaptırıma tabi tutulabilmesini öngörüyor. Ayrıca insan hakları ihlallerinde suç ortaklarının hesap verebilirliğine vurgu yapıyor...” [19.11.2020 Sky news]

10- BM Libya Özel Temsilcisi Vekili Amerikalı Stephanie Williams himayesinde ateşkesi uygulamak için Berlin Konferansı sürecinde ortaya çıkan Libya Ortak Askeri Komisyonu (5+5) heyetleri arasında müzakereler gerçekleşti. Williams, 4 Kasım 2020’de anlaşmanın şartları konusunda büyük bir fikir birliği oluştuğunu açıkladı. Williams, “Ateşkesin uygulanmasına yönelik 12. madde, tüm yabancı güçlerin “ülkelerine” dönüşünü denetlemek için bir askeri alt komite kurulmasını, 23 Ekim 2020’de Cenevre’de imzalanan anlaşma uyarınca güçlerin Sirte ve El Cufra’dan çekilmesini öngörüyor. Tüm yabancı güçlerin Libya topraklarını terk etmesi için 90 günlük bir süre belirlendiğini...” söyledi.”[23.10.2020 Reuters] Erdoğan ise, “3 ay içinde Wagner gibi paralı askerlerin oradan çekilmesi ne derece sağlıklıdır bilemiyoruz.dedi. [23.10.2020 Reuters] Erdoğan, Libya’da Rusya ile koordinasyon halindeyken hem de bunu söylüyor! Amerika, Suriye’de olduğu gibi Libya ve bölgedeki hedeflerine ulaşana kadar bu ve diğer güçlerini geri çekmesi için Rusya’ya baskı yapmıyor.

11- Özetle, açıkladıklarımız ve detaylandırdıklarımız ışığında mesele aşağıdaki gibidir:

A- El Serrac hükümeti, Hafter’in şevkini kırmak ve etki alanlarını özellikle Sirte ve El Cufra’yı ele geçirmek için başta İngilizler olmak üzere Avrupa projesini gerçekleştirmek maksadıyla Türk desteğini kullanmak istedi. Ancak Türkiye, El Serrac’a desteğini Amerikan projesi yararına kullandı. El Serrac güçleri, Sirte ve El Cufra’ya ulaşır ulaşmaz Türkiye desteğini durdurdu. El Serrac’a ateşkesi kabul etme, asi ve gayri meşru olarak gördüğü diğer tarafla müzakerelere ve diyaloğa geri dönme çağrısı yaptı! Erdoğan, El Serrac’ın eline düşmüştü, dolayısıyla El Serrac, istifa açıklamasıyla Erdoğan’ı zor durumda bırakmak istedi. Ancak Türkiye, istifasını engellemek için El Serrac’a baskı yaptı. Avrupa, El Serrac üzerindeki Türk baskısının arttığını ve Erdoğan’ın baskılarına boyun eğdiği görüntüsünü vermemek için El Serrac’ı istifasından vazgeçirdi. Avrupa, bunu istiyordu, çünkü istifasının arkasında olmasına rağmen El Serrac’ın görevine devam etmesi İngiltere ve Avrupa’nın çıkarınaydı!

B- Kuşkusuz bu diyaloglar, yapaydır, etkin büyük aktörlerin ürünüdür. Diyaloglar, sorunlarını çözdükleri veya karmaşık hale getirdikleri, etkilerini genişletebilmek için tarafları bu diyalogları uygulamaya zorladıkları ülkeyi bu güçlerin ipoteği haline getirir. Aksi takdirde diyaloglar, sorunu doğru bir şekilde çözmek için değildir. Suheyrat anlaşması bunu dillendiriyor. İngiltere, Suheyrat anlaşmasını uygulamaya kalktı, bu yüzden hemen El Serrac hükümetini kurdu. İngiltere, en son Fas’ın Bouznika kentinde düzenlenen toplantılarda Suheyrat anlaşmasının diğer maddelerini uygulamaya çalıştı. Fakat BM Libya Özel Temsilcisi Vekili adıyla faaliyet yürüten ABD’li diplomat Williams, ateşkesi perçinlemek için Cenevre ve Libya’nın Ghadames kentinde, ardından bir yıl sonra da seçimler yapılması konusunda mutabakata varmak için Tunus’ta taraflar arasında paralel diyalog toplantıları gerçekleştirdi. Böylece Amerika, İngiltere’nin ayağının altındaki halıyı çekmek, çatışmayı yönetmek ve istediği gibi yönlendirmek amacıyla Amerikan diplomatik misyonunun başarısı için tüm araçlarını kullanıyor.

C- Başlıca rakip ülkeler olan Amerika ve İngiltere, diğer tarafın projesini başarısızlığa uğratmak, kendi projesini başarılı yapmak için birbirlerinin projelerini engelleyeceklerdir. Bu nedenle, bu ülkelerin, Libya halkının güvenliğini ve emniyetini sağlayacak bir çözüme ulaşması pek olası değildir. Hatta seçimler olsa bile güvenli ve nihai bir çözüme yol açmayacaktır, aksine Amerika veya Avrupa Libya’da etki kazanana kadar çatışma devam edecektir. Bu çatışmanın yakıtı Libyalılar olacaktır! Libya halkı, bütün bu komploları reddetmek, şu veya bu ülkenin ya da şu veya bu ajanın arkasından sürüklenmemek zorundadır. Dizginleri bu ellerden alıp, ümmetin sadık ve politik olarak bilinçli, dindar ve saf ellerine teslim etmek, Libya’yı tüm İslam ülkelerini kapsayan bir İslam Devletinin, Rasûl SallAllahu Aleyhi ve Sellem’in müjdesi olan Nübüvvet metodu üzere Raşidi Hilafet Devletinin bir parçası yapmak için hazırlık çalışmaları yürütmek mecburiyetindedir.

ثُمَّ تَكُونُ خِلَافَة عَلَى مِنْهَاجِ النُّبُوَّةِ Sonra Nübüvvet metodu üzere Hilafet olacaktır.”

H.10 Rabiu’s Sânî 1442
M.25 Kasım 2020

Yorum Ekle

Gerekli olan (*) işaretli alanlara gerekli bilgileri girdiğinizden emin olun. HTML kod izni yoktur.

yukarı çık

SİTE BÖLÜMLERİ

BAĞLANTILAR

BATI

İSLAMİ BELDELER

İSLAMİ BELDELER